۱۳۹۹ تیر ۲۲, یکشنبه

سه دوره زبان پارسی

🎨 ۱. پارسی باستان:
زبان پارس ها در دوره هخامنشی را پارسی باستان می نامند که به دبیره میخی نوشته می شد. دبیره میخی پارسی دارای ۵۰ نویسه بود و از چپ به راست نوشته می شد. بیش تر نوشته هایی که هم اکنون در دست داریم از آن سنگ نوشته ها و خشت های گلی دوره هخامنشی است. با تازش اسکندر مغدونی به ایران، چند سالی دبیره یونانی جایگزین دبیره میخی شد و دوره زبان پارسی باستان به پایان رسید!

🎨 ۲. پارسی میانه (پهلوی):
پس از آن که پارت ها یا پهلوی ها (اشکانی ها) دارودسته اسکندر مقدونی را از ایران بیرون کردند، دبیره پهلوی بدست دبیران ساخته شد. سپس این دبیره با اندکی دگرگونی برای نوشتن نسک اوستا نیز به کار رفت که به آن دبیره اوستایی یا دین دبیره نیز می گویند. دبیره اوستایی ۴۸ نویسه دارد که ۱۴ نویسه آن سدادار و ۳۴ نویسه بی سدا هستند. این دبیره کامل ترین دبیره زبان پارسی است که با آن می توان همه سداهای زبان پارسی را نوشت!

🎨 ۳. پارسی نوین:
پس از تازش ددمنشانه تازیان به خاک ایران زمین، کم و بیش هر نوشته و نَسکی که به دبیره و زبان پارسی می یافتند، می سوزاندند که بزرگ ترین آن ها در دانشگاه گندی شاپور خوزستان و همچنین کتابخانه های خورآسان و خوارزم رخ داد. بدین ترتیب با آتش افروزی تازیان، دبیره و زبان پارسی پهلوی جای خود را به دبیره و زبان پارسی نوین داد. دبیره پارسی برگرفته از دبیره پهلوی است، اگر شما با دبیره پهلوی آشنا شوید می توانید دریابید که دبیره پهلوی و ۱۸۰۰ سال پیش چه اندازه به ما نزدیک است. در زیر چند نمونه از واژه های پارسی را که در سه دوره زبانی دگرگون شده اند می بینید:

پارسی باستان > پهلوی > پارسی نوین

👈 دروگا > دروگ > دروغ
👈 گائوسپنتا > گوسپند > گوسفند
👈 هیزوا > هوزوان > زبان
👈 هوشکا > هوشک > خشک

👈 کارشور > کیشور > کشور
👈 کئوفا > کوف > کوه
👈 میترا > میتر > مهر
👈 آپاسرا > اپی سر > افسر
👈 ‌وفرا > وفر > برف
👈 واتا > وت > بد
👈 وزرکا > وزورگ > بزرگ
👈 ورکا > ورک > گرگ
👈 خشترا > شتر > شهر
👈 خشایاتیا > شهریار > شاه
👈 خشوش > شش > شش (۶)
👈 خوتای > خوتا > خدا
👈 یاتو > یاتوک > جادو

نقل از درگاه زرتشت و مزدیسنان

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

جشن سپندارمزگان

#مردم ایران در تاریخ خود، کارنامه درخشانی را در زمینه ارج نهادن به جایگاه بلند زن از خود بر جای نهاده و امروز زنان ایرانی از اینروی بر خود م...