.
چند گاهی است که به هنگام فرا رسیدن روز ۱۴فوریه میلادی که برابر است با ۲۵بهمن‌ماه در گاه‌شماری خورشیدی، جوانان ایرانی نیز به پیروی از یک سنت اروپایی این روز را به‌یاد عشق و دلدادگی به‌عنوان ولنتاین جشن می‌گیرند و برای دوستان و یاران خود ارمغانی فراهم می‌کنند.
برای بسیاری از جوانان کشور ما ولنتاین بهانه‌ای شده برای شادی بیشتر، یادآوری مهر دوستان و شکوفایی جوانه‌های عشق که بی‌گمان نیاز زندگی فردی و اجتماعی آنان است.
دلبری، دلدادگی و عشق از واژگانی پر ارج در فرهنگ نیاکان ماست که جان‌مایه شعر و ادبیات گذشتگان نیز بوده‌است و یادگار آن در بسیاری از داستان‌ها و حماسه‌ها همچنان پایدار است از زال و رودابه در شاهنامه فردوسی تا شیرین و فرهاد، خسرو و شیرین با ترنم‌های عاشقی که در هر گوشه ایران سروده شده‌است.
پرسش اینجاست که برای بزرگداشت عشق، چرا ولنتین را از فرهنگ دیگران پذیرفته‌ایم و از فروزه و بنیاد عشق در فرهنگ خود بیگانه شده‌ایم و زمان برگزاری جشن ایرانی آن را فراموش کرده‌ایم.
ولنتاین چگونه شکل گرفته است؟
برهمگان آشکار است در سده سوم ترسایی که با برابر شده بود با آغاز پادشاهی ساسانیان در ایران، در #روم_باستان فرمانروایی به‌نام #کلودیوس دوم وجود داشته است یکی از باورهای غیرمنطقی این فرمانده این بوده که سربازانی در برابر دشمن بهتر ایستادگی کرده و می‌جنگند که مجرد باشند. به همین‌روی پیوند زناشویی را برای سربازان امپراتوری روم تا مدت‌ها ممنوع کرده بود.
کسی جرات نداشت تا از فرمان کلودیوس سرپیچی کند و اجازه دهد تا سربازی ازدواج کند تا اینکه کشیشی به‌نام #والنتیوس(ولنتاین) برآن شد تا پیوند زناشویی سربازان رومی را با نامزدهایشان و بگونه پنهانی برقرار سازد. پس از اینکه کلودیوس از این رویکرد آگاه شده دستور می‌دهد تا ولنتاین را زندانی کنند. ولنتاین پس از مدتی در زندان عاشق دختر زندانبان میشود. این کشیش در پایان به جرم برقراری پیوند زناشویی میان عاشقان، خود با دلی عاشق گونه اعدام میشود. روزی كه قرار بود تا این حکم برای ولنتاین اجرا شود پیش از آن ولنتاین نامه سپاسداری و یادبود برای دختر زندانبان می‌نویسد كه متن آن با واژه ولنتاین پایان می‌یابد.
پس از آن در سال۴۹۶ پس از میلاد پاپ جلاسیوس، روز چهاردهم فوریه را به‌یاد او روز ولنتاین نام‌گزاری کرد و از آنجا که او فدایی و جان باخته راه عشق بوده این روز .
از آن پس روز عشق در فرهنگ آن‌سوی مرزها نام گرفته و به آرامی به دیگر کشورها به‌ویژه ایران نیز راه یافته است تا سنتی تازه و شادی‌بخش باشد برای جوانان ایرانی که شیفته عشق و دلدادگی بوده اما ناآگاه از اینکه خود از سنت‌ها و فرهنگی دیرپا و ارزشمند برخوردارند که در آن عشق و پیوند زناشویی جایگاه زیبا و ارزشمندتری دارد که کمتر به آن پرداخته شده و پشت پرده‌های بی‌مهری پنهان شده‌است.
در فرهنگ ايران باستان روز عشق و مهربانی همراه با برگزارى جشنى به‌پاس بزرگداشت عشق، اين داده نیک اهورایی با پیشینه بیش از ۳هزار سال وجود داشته است که در برابر جشن ولنتاین رومی که تنها در سده سوم میلادی روميان شکل گرفته است از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده‌است.
در فرهنگ و سنت مردم ایران باستان جشن و شادمانی یكی از جلوه‌های نیک زندگی بوده و شادمان زیستن برای همگان آرزو شده‌است.
با پژوهش در كتاب #اوستا و فرهنگ ایران باستان و با بررسی سنت‌های ملی مردم این سرزمین درمی‌یابیم كه جشن‌های بسیاری از روزگاران دور در ایران وجود داشته است و نیاكان فرزانه ما همواره بر آن بودند تا جشن و شادمانی را گسترش دهند. به همین انگیزه جشن‌هایی را به مناسبت‌های گوناگون تاریخی، ملی و دینی از خود به‌یادگار گزاشته‌اند.
یكی از جشن‌های برجسته و فرخنده كه نیاكان ما با عشق و شوری ویژه آن را برپا می‌داشتند #جشن_سپندارمز یا جشن #اسپندگان است.
جشن اسفندگان برای گرامیداشت فروزه پاک و ارزشمند #سپِنتَه_آرمیتی یا #سپندارمز است. #سپنت_آرمیتی که از دو واژه #سپنت(ورجاوند و پاک) و #آرمیتی(آرمان و عشق) تشکیل شده‌است که جلوه‌گاه ایمان و فداكاری، فروتنی و بردباری، وفاداری و مهر، یکرنگی و عشق پاک است.
در نسک(:كتاب) #گات‌ها، سروده‌های جاودانه #اشوزرتشت از فروزه #سپنت_آرمیتی بارها یاد شده و ویژگی نیکی برای آن بر شمرده شده‌است.
«ای آرمیتی آن فر و شکوه ایزدی را به من ارزانی دارید که پاداش زندگی سراسر نیک منشی است».
( #گات‌ها_هات۴٣بند١)
«ای مزدا مرا به‌سوی راه راستینی راهنمایی نمایید که آرزو کرده‌ام تا با پیروی از آرمیتی آن را دریابم».
( #گات‌ها_هات۴٣بند۱۰)
«آرمیتی را در دل رادمنشان و ردان روشن کرده و آنان را راهنمایی خواهد نمود».
( #گات‌ها_هات۴٣بند۶).
آرمیتی چون نماد مهر و محبت، عشق و پاكی، باورمندی به مزدا اهورا و اندیشه رسا است، پس به هنگام تردید و دودلی با یاری از او خواسته شده تا نور ایمان و عشق به هر پدیده نیکی در دل انسان پویا و پایدار گردد.
در اوستا نامه مینویی ایران باستان بارها به زنان نیک و پارسا درود فرستاده شده و جایگاه بلند مینویی برای آنان آرزو شده است.
از بین زنان و مردان، آن را که برابر آیین راستی ستایش نیکوتری داشته باشد مزدا اهورا از آن آگاه است. زنان و مردان نیک را می‌ستاییم.
این زمین را با زنانی که روی آن زندگی می‌کنند می‌ستاییم.
زنانی که با درستکاری و راستی سرآمد شده‌اند را می‌ستاییم.
مردان و زنان نیک اندیش که در هر سرزمین با وجدان آگاه با بدی و کژاندیشی پیکار می‌کنند را می‌ستاییم.
کدبانوی خانه که #اشو(پاک و راست) و سرآمد اشویی باشد را می‌ستاییم.
زن پارسایی را می‌ستاییم که بسیار نیک اندیش، بسیار نیک گفتار، بسیار نیک کردار و با وجدان باشد».
از سوی دیگر #سپنت_آرمیتی در نقش مادی خود از زمین پاسداری می‌کند به این دلیل که برخی از ویژگی‌های زن و زمین مانند شکیبایی، مهربانی، زایندگی، پرورش دادن، فروتنی و بردباری باهم مشترک است.
ابوریحان بیرونی در كتاب آثار الباقیه آورده‌است:
اسپندارمز فرشته موكل بر زمین است. سپندارمز در ماه سپندارمز به جهت یكی شدن نام روز با ماه عید زنان بوده است و مردان به زنان هدیه می‌دادند.
این رسم در شهرهایی چون اصفهان، ری و پهله و شهرهای مركزی و باختر ایران باقی‌مانده است و به پارسی مزدگیران گویند چنانچه بیرونی نیز اشاره كرده‌است سپاس و ستایش مادران و زنان از ویژگی‌های اسفندگان است. در این روز مردان و فرزندان با برگزاری مراسم شاد و ارمغان دادن از عشق و مهر بانوان سپاسگزاری می‌كنند، در این روز زنان و مادران لباس نو می‌پوشند و انجام كارهای خانه بردوش پدران و فرزندان است.
جشن اسفندگان(سپندارمز)، روز عشق پاک، روز بزرگداشت جایگاه زن و باروری زمین است.
روز عشق ایرانی هم اکنون در گاه‌شماری خورشیدی با روز ۲۹بهمن(۱۸فوریه) برابر شده است.
از آنجا که بسیاری از جشن‌های ایران باستان مانند گاهنبارها، مهرگان، نوروز و پنجه همه به مدت پنج روز برپا می‌شده است و اکنون نیز در سنت زرتشتیان ۵روز ادامه دارد.
پیشنهاد میشود برای گرامیداشت چنین روزی که پنج روز با جشن ولنتاین اروپایی نیز فاصله دارد به‌نام جایگاه عشق، به‌یاد بانوان و مادران و به پاسداری از زمین جشن پنج روزه داشته باشیم تا شکوه عشق و دلدادگی را در زمان بیشتری احساس کرده و جاودانه سازیم.
.
با این تفاوت و به این انگیزه مهم که شادی خویش را که برای عشق است به‌یاد و به‌نام جشن اسفندگان پاس بداریم و نام ولنتاین را با احترام به بنیادگزاران آن واگزاریم.
جشن سپندارمزگان شادباد.
نقل از درگاه ایرانیان زرتشتی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر