مهر یا میثره (میترا) یکی از خدایان بزرگ آریاییانِ پیش از اَشوزرتشت بود، این الاهه در قرنهای پس از اشو زرتشت دچاره دگرگونی شده و با نام خدای میترا(میتراس) وارد اروپا و امپراتوری روم شد و دین میترایسم را پدید آورد که تاثیرات شگرفی بر دشمن خود یعنی دین مسیحیت گذاشت که تا امروز هم این تاثیرات قابل مشاهده است.
مهر یا میثره در ایرانِ پس از گسترش دین زرتشتی هم از بین نرفت و با دگرگونی در ریخت(شکل) یکی از ایزدان مهم سنت زرتشتیِ متاخر همچنان برجای ماند البته این بار نه به عنوان یک خدا یا الاهه که در قالب یکی از ایزدانِ آفریده اهورامزدا که ارزشی پایین تر از امشاسپندان (فروزه های اهورامزدا) دارند《1》
☀️یکی از آثار جالبِ معرف ارزش و ارج مهر یا میثره( میترا) در ایران جشن بسیار مهم مهرگان یا میتراکان بوده است( کلمه میتراکان را شبیه وریتراهانِ وداها که لقب ایندر است به فدیه دادن برای میترا ترجمه کردند) دکتر علی اکبر جعفری آن را بسته به مهر تفسیر کرده است که حتی از دوران هخامنشیان میتوان شواهدی بر وجود آن در ایران ارائه داد.
نام این جشن را در ضمن بَغ یادش، بغ یاد می نامند[ در قدیم میتراکانا یا مهرگان نام داشته است] بَغ یا بگه لقب میترا بوده است. جشن مهرگان نه تنها در مرکز ایران، که در سراسر سرزمینهائی که زیر نفوذ فرهنگ ایران قرار گرفت، به ویژه آسیای صغیر برگذار می شد. جالب است که حتی پس از حمله اعراب و چیرگی اسلام باز هم این جشن از بین نرفت و حتی بسیاری از فرمانروایان و شاهان مسلمان برگذاری این جشن را تشویق میکردند.
مرسوم نبودن جشن مهرگان در هند نشان دهنده این موضوع است که این آیین یک رسم کاملا ایرانی بوده و خاستگاهی جز ایران نداشته است.
نویسندگان و دانشمندان ایرانی پس از اسلام مانند ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه خود به این جشن و برگذاری آن اشاره کرده اند که نشان دهنده ارزش و اهمیت این جشن در ایران حتی تا قرنها پس از اسلام است و شاهدی بر این سخن که مهرگان اگر ارزشی بیشتر از از نوروز نداشته کم تر از آن هم نبوده است.
این جشن در روز مهر از ماه مهر یعنی شانزدهیم روز از ماه مهر در گاهشماری زرتشتی برابر با ۱۰ مهر ماه هجری خورشیدی برگذار میشود
🌹مهرگان خجسته باد🌹
______________________________
1: مراجعه کنید به حکمت الاشراق سهروردی و مبحث انوار طولیه و انوار عرضیه
🔥پژوهش: اردوان فرخ🔥
نقل از درگاه زرتشت و مزدیسنان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر