پیش از آغاز توضیحات بیشتر، لازم به یادآوری است که تنها سروده های اَشوزرتشت و مرجعیت دینی مَزدیَسنان گات ها میباشد و هر آیین(:سنت) ، نیایش و نوشتاری را که بخواهیم در پیوست با دین مَزدیَسنان بازگو کنیم باید در همین محوریت و همسویی با گات ها باشد تا مورد پذیرش دین مَزدیَسنا و اَندیشگاه زرتشت واقع گردد.
🔍 وندیداد چیست؟
وندیداد بخشی از اوستا میباشد، این واژه در اصل وی دَئوُ داتَه است و از سه جزء وی و یا ویگ به معنی ضد، و دَئِوَ به معنی دیو و داتَه به معنی قانونِ شرع ترکیب شده است که روی هم رفته به معنای «قانون ضد دیو» مفهوم میشود.
وندیداد دارای بیست و دو بخش است که هر فصل آن نشان دهنده گوشه ای از باورها و قوانین مردم روزگاران گذشته است که بسیاری از آن ها دارای ارزش زیادی برای پژوهش بیشتر در زندگی ایرانیان باستان است.
وندیداد را از نگر مفهومی به سه بخش میتوان تقسیم کرد ؛
١- نخست جستارهای در پیوند با اساتیر و تاریخ و مسائل مینویی اند که آرامش روان و اراده معطوف به قدرت را تقویت میکنند.
٢- نوشته های در پیوند با زندگی گیتایی
٣- مطالب در پیوند با قوانین و چگونگی ایجاد عدالت همگانی (متناسب با زمان)
بخش هایی از وندیداد بخش سوم را پوشش میدهد. اما نه همه ی آن، دوستان دقت کنید که در وندیداد ما نگاه های استوره ای و مینوی نیز می بینیم که نظیرش در دیگر نسک(:کتاب) هایی که از هزاره های کهن بر جای مانده بسیار کم است.
🔹پس از ارزش استوره ای و تاریخی وندیداد چشم نپوشانید.
🔍 وندیداد چیست؟
وندیداد بخشی از اوستا میباشد، این واژه در اصل وی دَئوُ داتَه است و از سه جزء وی و یا ویگ به معنی ضد، و دَئِوَ به معنی دیو و داتَه به معنی قانونِ شرع ترکیب شده است که روی هم رفته به معنای «قانون ضد دیو» مفهوم میشود.
وندیداد دارای بیست و دو بخش است که هر فصل آن نشان دهنده گوشه ای از باورها و قوانین مردم روزگاران گذشته است که بسیاری از آن ها دارای ارزش زیادی برای پژوهش بیشتر در زندگی ایرانیان باستان است.
وندیداد را از نگر مفهومی به سه بخش میتوان تقسیم کرد ؛
١- نخست جستارهای در پیوند با اساتیر و تاریخ و مسائل مینویی اند که آرامش روان و اراده معطوف به قدرت را تقویت میکنند.
٢- نوشته های در پیوند با زندگی گیتایی
٣- مطالب در پیوند با قوانین و چگونگی ایجاد عدالت همگانی (متناسب با زمان)
بخش هایی از وندیداد بخش سوم را پوشش میدهد. اما نه همه ی آن، دوستان دقت کنید که در وندیداد ما نگاه های استوره ای و مینوی نیز می بینیم که نظیرش در دیگر نسک(:کتاب) هایی که از هزاره های کهن بر جای مانده بسیار کم است.
🔹پس از ارزش استوره ای و تاریخی وندیداد چشم نپوشانید.
به طور کُل، وندیداد مجموعه ای از دانش، آگاهی و باورهای ایرانیان است که از گذشته های دور به تدریج از تاریخ، باورها، سنت ها و فرهنگ اجتماعی مردم ایران و اقوام گوناگون این سرزمین گردآوری شده است. بسیاری از احکام و قوانین آن از زمانهایی بسیار دور و پیش از پیام آوری زرتشت در میان اقوام گوناگون ایرانی متداول بوده و کاربرد داشته است.
برخلاف آنچه پیروانِ دروغ میخواهند نشان دهند، وندیداد سخنان زرتشت نیست و در نتیجه نسک دینی مزدیسنان نمی باشد، وندیداد از آموزه های گوناگونی درباره تاریخ و جغرافیای سرزمین پهناور ایران باستان و قوانین ویژه بهداشتی، درمانی، مدنی، کیفری، پزشکی، دامپزشکی و دانش های دیگر سخن گفته است. که میتوان آن را بخشی از دانش نامه ایرانیان دانست.
مردمانی که در کتاب وندیداد از آنان سخن میرود، در موارد بسیاری نشانهایی دارند از زندگانی بسیار بسیار کهن تر از آنچه شما می اندیشید.
🔻برای مثال:
١- از چرم و پارچه‌هایی بافته شده برای پوشاک و تن پوش استفاده میکنند، زیر چادرهایی نمدین و جَگَنی و حصیری شاید از آن نوعی که هنوز در آسیای مرکزی و میان عشایر کوچ‌نشین یافت میشود از گزند آفات طبیعی مصون می‌مانند.
٢- نداها و آواهای بسیاری درباره‌ی جایگاه مهم سگ از خلال صفحات این نسک(:کتاب) به گوش می‌رسد، یعنی حیوانی که در قسمتهای دیگر مشرق زمین پست و ناپاک شمرده میشود، میان ساکنان فلات جایگاه ویژه ای دارد.
زمزمه‌ی شادی مردمانی پاکدل را که به زمین سخت دل بسته‌اند، می‌شنویم که از پس زمستانی سخت جان‌گزا، با شکفتن شکوفه‌ها، جست و خیز پرندگان، جنبش احشام، رویش زمین، نمو گیاهان و روان شدن آبها به همراه نواهای سرمست پرندگان فراز می‌گیرند...
برخلاف آنچه پیروانِ دروغ میخواهند نشان دهند، وندیداد سخنان زرتشت نیست و در نتیجه نسک دینی مزدیسنان نمی باشد، وندیداد از آموزه های گوناگونی درباره تاریخ و جغرافیای سرزمین پهناور ایران باستان و قوانین ویژه بهداشتی، درمانی، مدنی، کیفری، پزشکی، دامپزشکی و دانش های دیگر سخن گفته است. که میتوان آن را بخشی از دانش نامه ایرانیان دانست.
مردمانی که در کتاب وندیداد از آنان سخن میرود، در موارد بسیاری نشانهایی دارند از زندگانی بسیار بسیار کهن تر از آنچه شما می اندیشید.
🔻برای مثال:
١- از چرم و پارچه‌هایی بافته شده برای پوشاک و تن پوش استفاده میکنند، زیر چادرهایی نمدین و جَگَنی و حصیری شاید از آن نوعی که هنوز در آسیای مرکزی و میان عشایر کوچ‌نشین یافت میشود از گزند آفات طبیعی مصون می‌مانند.
٢- نداها و آواهای بسیاری درباره‌ی جایگاه مهم سگ از خلال صفحات این نسک(:کتاب) به گوش می‌رسد، یعنی حیوانی که در قسمتهای دیگر مشرق زمین پست و ناپاک شمرده میشود، میان ساکنان فلات جایگاه ویژه ای دارد.
زمزمه‌ی شادی مردمانی پاکدل را که به زمین سخت دل بسته‌اند، می‌شنویم که از پس زمستانی سخت جان‌گزا، با شکفتن شکوفه‌ها، جست و خیز پرندگان، جنبش احشام، رویش زمین، نمو گیاهان و روان شدن آبها به همراه نواهای سرمست پرندگان فراز می‌گیرند...
پس از اینکه اَشوزرتشت آموزه های اَشویی و دین مزدیسنا را به جهانیان پیشکش کرد؛ در پرتو آموزش های او در گاتها بود که ایرانیان آموختند که ایستایی و نیروهای بازدارنده را رها کنند و بسوی پویایی و نیروهای پیش‌برنده حرکت کنند!
آنها از اَشوزرتشت آموختند که جهان هستی از هنجار اَشا پیروی میکند که باید آنها را با کسب دانش و آگاهی شناخت!
همچنین باید خود را با آن شناخت برآمده از دانش روز، به روز کرد که اَشوزرتشت، این عمل را "فرشگرد" مینامد!
🔹 پس بر مبنای دین مزدیسنا باید با توجه به دانش روز پیش رفت و سنتی که با توجه به دوره زمانی کهن و با امکانات و دانش هزاره های پیشین به وجود آمده باشد برای زمان خود مفید به شمار میرود، اما برای دوره های زمانی که دانش پیشرفت کرده و آن موارد پیشین منسوخ شده است مورد پذیرش نیست.
آنها از اَشوزرتشت آموختند که جهان هستی از هنجار اَشا پیروی میکند که باید آنها را با کسب دانش و آگاهی شناخت!
همچنین باید خود را با آن شناخت برآمده از دانش روز، به روز کرد که اَشوزرتشت، این عمل را "فرشگرد" مینامد!
🔹 پس بر مبنای دین مزدیسنا باید با توجه به دانش روز پیش رفت و سنتی که با توجه به دوره زمانی کهن و با امکانات و دانش هزاره های پیشین به وجود آمده باشد برای زمان خود مفید به شمار میرود، اما برای دوره های زمانی که دانش پیشرفت کرده و آن موارد پیشین منسوخ شده است مورد پذیرش نیست.
نیاکان ما پیش از اَشوزرتشت به دنبال یافته های گوناگون بخش بهداشت، درمان، داوری، جغرافیا و دانش های گوناگون بوده اند و اینکه این دانش ها در یک نسک به زبان اوستایی همچنان باقی مانده است یک گنجینه با ارزش است تا بدانیم در اندیشه ایرانیان با پیشینه ده هزارسال پیش چه گذشته است؛ شاهکاری شگرف است.
آنها به جای وحشی گری، تاخت و تاز، یورش به همسایگان وغارت دارایی با زن وفرزندان آنان، درپی این بوده اند که راز و رمز بیماری ها را بدانند. چگونگی درمان را دریابند، هرچند در آن دوران میکروب ها را نمی شناختند ولی بسیاری از شیوه های گندزدایی را به کار می گرفتند تا آسیب کمتری به زندگی آنان برسد.
هنگامی که از ادرار گاو بهره می گرفتند، تنها ماده شناخته شده برای پاک کردن(ضدعفونی کننده) آلودگی ها در آن زمان بوده است. ولی اگر این شیوه های ابتدایی هر زمان تازه نگردد و با دانش روزهماهنگ نباشد، آشکار است که به اندیشه های خرافی و به دور از دانش دست خواهیم یافت!
اَشوزرتشت بنیان بینش خویش را بر پایه خرد و دانش پایه ریزی کرده است به همین روی برخی از آداب پاکیزگی، درمان و رفتار نیاکان در هزاران سال پیش، در روزگار کنونی کهنه شده است بنابراین هرگاه پدیده ای تازه و کارساز‌تر بر گستره دانش در زندگی پدیدار شود، شایسته است بدان روی آوریم.
بدین روی همه نوشته هایی که از روزگاران باستانی همچنان در دسترس باشد، گنجینه ای با ارزش از میراث گذشتگان برای پژوهش خواهد بود. باید هر شیوه رفتاری و باور مرتوگان (مردم) آن زمان را در ترازوی دانش زمان گذاشته، آنگاه بهترین ها را بسنجید.
بیگمان برخی از باورهای آن زمان همچون پاک نگهداشتن آب، خاک، هوا و آتش همچنان نیز پابرجاست و برای آسایش بیشتر بایستی به کار گرفته شود!
آنها به جای وحشی گری، تاخت و تاز، یورش به همسایگان وغارت دارایی با زن وفرزندان آنان، درپی این بوده اند که راز و رمز بیماری ها را بدانند. چگونگی درمان را دریابند، هرچند در آن دوران میکروب ها را نمی شناختند ولی بسیاری از شیوه های گندزدایی را به کار می گرفتند تا آسیب کمتری به زندگی آنان برسد.
هنگامی که از ادرار گاو بهره می گرفتند، تنها ماده شناخته شده برای پاک کردن(ضدعفونی کننده) آلودگی ها در آن زمان بوده است. ولی اگر این شیوه های ابتدایی هر زمان تازه نگردد و با دانش روزهماهنگ نباشد، آشکار است که به اندیشه های خرافی و به دور از دانش دست خواهیم یافت!
اَشوزرتشت بنیان بینش خویش را بر پایه خرد و دانش پایه ریزی کرده است به همین روی برخی از آداب پاکیزگی، درمان و رفتار نیاکان در هزاران سال پیش، در روزگار کنونی کهنه شده است بنابراین هرگاه پدیده ای تازه و کارساز‌تر بر گستره دانش در زندگی پدیدار شود، شایسته است بدان روی آوریم.
بدین روی همه نوشته هایی که از روزگاران باستانی همچنان در دسترس باشد، گنجینه ای با ارزش از میراث گذشتگان برای پژوهش خواهد بود. باید هر شیوه رفتاری و باور مرتوگان (مردم) آن زمان را در ترازوی دانش زمان گذاشته، آنگاه بهترین ها را بسنجید.
بیگمان برخی از باورهای آن زمان همچون پاک نگهداشتن آب، خاک، هوا و آتش همچنان نیز پابرجاست و برای آسایش بیشتر بایستی به کار گرفته شود!
پس از گرد آوری قوانینی که پیش از زرتشت رواج داشته است، دوباره مُهر زرتشتی بر آن زدند تا اعتبار تازه و بیشتری در باور مردم داشته باشد. به این شکل که هر فصلی از وندیداد را با عبارت "زرتشت از اهورامزدا پرسید" آغاز کردند و در پاراگراف بعدی با پاسخی که از اهورامزدا دریافت شده بود به صورت "چنین گفت اهورامزدا" ؛ نوشته وندیداد تنظیم گردیده و به عنوان پیامی از طرف زرتشت به مردم سفارش شده بود. در صورتی که در هیچ بندی از گات ها که سروده های زرتشت است، چنین عبارت و آموزه هایی با این ساختار که پرسش و پاسخ باشد به چشم نمی خورد.
به عبارتی دیگر این شیوه، ترفند نویسندگان و گردآورندگان وندیداد بود و به دور از اندیشه زرتشت بوده که تصمیم داشتند تا با آن وسیله نوشته و باورهای قدیم خود را به دین زرتشتی نسبت دهند.
نیبرگ خاور شناس سوئدی باور دارد که دین زرتشت ابتدا در میان قوم ماد و سپس در بین قوم پارس گسترش یافته باشد. از آثار برجا مانده چنین بر می آید که مغان قوم ماد با کنجکاوی بسیار و نگرش سیاسی خود، هنگامی که ازسوی آیین زرتشت متوجه خطر شدند به زودی خود را از هواداران متعصب دین زرتشت معرفی کردند و از آنجا که مغان در میان اقوام و قبیله های ماد آن زمان درجایگاه پیشوای دینی قرار داشته و برگزاری مراسم آیینی را خودشان انجام می دادند و آن را پُشت درپشت به ارث برده بودند، گرایش آنان به اندیشه زرتشت از نظر برداشت و دید مردم، طبیعی جلوه کرده بود. به این ترتیب سیاست و پیش بینی مغان درست بود زیرا آنان در دین جدید پاگرفته در سرزمین ایران، جایگاه و موقعیت پیشین خود را همچنان حفظ کردند و به تدریج تمام باورها، سنت ها، آداب و رفتار خود را به نام آموزش های زرتشت از طرق وندیداد در جامعه آن زمان زنده نگاه داشتند.
به عبارتی دیگر این شیوه، ترفند نویسندگان و گردآورندگان وندیداد بود و به دور از اندیشه زرتشت بوده که تصمیم داشتند تا با آن وسیله نوشته و باورهای قدیم خود را به دین زرتشتی نسبت دهند.
نیبرگ خاور شناس سوئدی باور دارد که دین زرتشت ابتدا در میان قوم ماد و سپس در بین قوم پارس گسترش یافته باشد. از آثار برجا مانده چنین بر می آید که مغان قوم ماد با کنجکاوی بسیار و نگرش سیاسی خود، هنگامی که ازسوی آیین زرتشت متوجه خطر شدند به زودی خود را از هواداران متعصب دین زرتشت معرفی کردند و از آنجا که مغان در میان اقوام و قبیله های ماد آن زمان درجایگاه پیشوای دینی قرار داشته و برگزاری مراسم آیینی را خودشان انجام می دادند و آن را پُشت درپشت به ارث برده بودند، گرایش آنان به اندیشه زرتشت از نظر برداشت و دید مردم، طبیعی جلوه کرده بود. به این ترتیب سیاست و پیش بینی مغان درست بود زیرا آنان در دین جدید پاگرفته در سرزمین ایران، جایگاه و موقعیت پیشین خود را همچنان حفظ کردند و به تدریج تمام باورها، سنت ها، آداب و رفتار خود را به نام آموزش های زرتشت از طرق وندیداد در جامعه آن زمان زنده نگاه داشتند.
بسیاری از مجازات های آن گزینشی هستند!
اگر باورتان نمی شود یک مثال معروف را می آورم که البته این مورد را پیروانِ دروغ به طور ناقص مطرح میکنند تا دید ایرانیان را نسبت به نیاکان تیره سازند، ما پاسخ کوبنده را از متنِ خود وندیداد می دهم:
👈🏻《کسی که سگ آبی را _ سگی که از هزار سگ نرینه و هزار سگ مادینه زاده شده است _ چنان بزند که جان از تن وی جدا شود، پادافره گناهش چیست؟》
خب، در ادامه کیفر گفته میشود که:
👈🏻《 او باید اَشَوَنانه و پرهیزگانه ده هزار بسته هیزم خشک و سخت و پاک را چون تاوانی به روان سگ آبی به آتش اهوره مزدا بیاورد. همچنین تعداد معین ضرب تازیانه با اسپهه - اشترا و با سروشو - چرن گفته میشود، از بین بردن تعدادی معین موجودات آسیب رسان، ساخت جوی آب برای کشاورز اَشَوَن و چند مورد دیگر از همین قبیل...》
🔰 اما در پایان:
👈🏻《اگر او این تاوان و پادافره را بپذیرد، به جهان اَشَوَنان در آید؛ اما اگر آن را نپذیرد ، به جهان دُروَندان ، بِدان جهان تاریک که از تاریکی ساخته شده و زاده ی تاریکی است، فرو افتد.》
📚 فرگرد چهاردهم وندیداد
به همین سادگی!
همانگونه که به روشنی در متن پیداست، سخن از اختیار پذیرش یا عدم پذیرش است. 👈🏻 یعنی کل این مجازات گزینشی هست. شخص خاطی می توانست آن را نپذیرد.
اگر باورتان نمی شود یک مثال معروف را می آورم که البته این مورد را پیروانِ دروغ به طور ناقص مطرح میکنند تا دید ایرانیان را نسبت به نیاکان تیره سازند، ما پاسخ کوبنده را از متنِ خود وندیداد می دهم:
👈🏻《کسی که سگ آبی را _ سگی که از هزار سگ نرینه و هزار سگ مادینه زاده شده است _ چنان بزند که جان از تن وی جدا شود، پادافره گناهش چیست؟》
خب، در ادامه کیفر گفته میشود که:
👈🏻《 او باید اَشَوَنانه و پرهیزگانه ده هزار بسته هیزم خشک و سخت و پاک را چون تاوانی به روان سگ آبی به آتش اهوره مزدا بیاورد. همچنین تعداد معین ضرب تازیانه با اسپهه - اشترا و با سروشو - چرن گفته میشود، از بین بردن تعدادی معین موجودات آسیب رسان، ساخت جوی آب برای کشاورز اَشَوَن و چند مورد دیگر از همین قبیل...》
🔰 اما در پایان:
👈🏻《اگر او این تاوان و پادافره را بپذیرد، به جهان اَشَوَنان در آید؛ اما اگر آن را نپذیرد ، به جهان دُروَندان ، بِدان جهان تاریک که از تاریکی ساخته شده و زاده ی تاریکی است، فرو افتد.》
📚 فرگرد چهاردهم وندیداد
به همین سادگی!
همانگونه که به روشنی در متن پیداست، سخن از اختیار پذیرش یا عدم پذیرش است. 👈🏻 یعنی کل این مجازات گزینشی هست. شخص خاطی می توانست آن را نپذیرد.
از دیگر بخش هایی که پیروان دروغ زیاد آن را بازگو میکنند قوانین بهداشتی وندیداد است برای مثال فرگرد پنج بخش هشتم.
به نکات زیر توجه کنید:
١- همواره در نظر داشته باشید که این قوانین درجهان کهن نسبت به قوانین به موجود در آن جهان بسیار کار ساز تر بوده است. چنانچه در اواخر حکومت ساسانی آنگاه که برخی مردم به مکاتب دیگر گرایش پیدا کردند و از این قوانین بهداشتی فاصله گرفتند بیماری هایی از قبیل طاعون فراوان شد و...
٢- بسیاری از این قوانین بهداشتی کاملا شخصی هستند یعنی عمل نکردن به آنها به خود شخص مربوط بوده و کیفر قضایی نداشته است.
نکات :
۱- انجام ندادن این اعمال گناه محسوب نشده و صرفا مسئله پاکیزگیست.
۲- اصلا بحث گودال به میان نیامده است و پیروان دروغ چینه (که به چم دیوار است) را به گودال معنا میکنند!
۴- گُمیز به معنای "ادرار گاو خاصی است" و نه هر گاوی! گاوی که با خوراک و در محیط ویژه ای پرورش یافته است.
۵- گذشته از اینکه گُمیز گاو دارای آمونیاک بسیار بالا برای ضد عفونی است. خاکستر هیزم نیز کاربرد های فراوانی در ضدعفونی کنندگی و پاکسازی دارد. (پس از دید علمی این مورد ضدعفونی کننده است و نیاکان ما این را به درستی تشخیص داده بودند و این علم پزشکی باستان را به ما نشان میدهد)
به نکات زیر توجه کنید:
١- همواره در نظر داشته باشید که این قوانین درجهان کهن نسبت به قوانین به موجود در آن جهان بسیار کار ساز تر بوده است. چنانچه در اواخر حکومت ساسانی آنگاه که برخی مردم به مکاتب دیگر گرایش پیدا کردند و از این قوانین بهداشتی فاصله گرفتند بیماری هایی از قبیل طاعون فراوان شد و...
٢- بسیاری از این قوانین بهداشتی کاملا شخصی هستند یعنی عمل نکردن به آنها به خود شخص مربوط بوده و کیفر قضایی نداشته است.
نکات :
۱- انجام ندادن این اعمال گناه محسوب نشده و صرفا مسئله پاکیزگیست.
۲- اصلا بحث گودال به میان نیامده است و پیروان دروغ چینه (که به چم دیوار است) را به گودال معنا میکنند!
۴- گُمیز به معنای "ادرار گاو خاصی است" و نه هر گاوی! گاوی که با خوراک و در محیط ویژه ای پرورش یافته است.
۵- گذشته از اینکه گُمیز گاو دارای آمونیاک بسیار بالا برای ضد عفونی است. خاکستر هیزم نیز کاربرد های فراوانی در ضدعفونی کنندگی و پاکسازی دارد. (پس از دید علمی این مورد ضدعفونی کننده است و نیاکان ما این را به درستی تشخیص داده بودند و این علم پزشکی باستان را به ما نشان میدهد)
✍🏻 پژوهش و نگارش: «بهمن آذرمهر»
🔥🔥🔥
نقل از درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
🔥🔥🔥
نقل از درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر