✅در اوستا «توس» از خاندان «نوتيريه» (نوذریان) از جنگاوران و نامداران ایرانی است که بارها به نام او برمی خوریم. در آبان یشت (بند ۵۳) توس ایزدبانو اردویسور اناهیتا را بر پشت اسب ستایش و نیایش می کند و از او خواستار پیروزی بر پسران دلیر ويسه و چیرگی بر سرزمینهای تورانی می شود.
✅ توس در این نیایش گزاری، هیچ گونه نیاز و پیشکشی نزد ایزدبانوی آبها نمی برد؛ حال آنکه دیگر نامداران و بزرگان، هر یک سد اسب و هزار گاو و ده هزار گوسفند پیشکش می برند و هتا خود آفریدگار اهوره مزدا و اشو زرتشت هم ایزدبانو را در «ایرانویچ بر کرانه ی رود دایتیای نیک با هوم آمیخته به شیر، با برسم، با زبان خرد و منثره، با اندیشه و گفتار و کردار (نیک)، با زور و با سخن رسا» می ستایند و از او خواستار کامیابی می شوند.
✅بنابراین، رفتار توس در این میان یک استثنای شگفت است. پورداوود تنها به این اشاره کرده است که: «توس بر پشت اسب تنها ناهید را ستایش نمود. همانند سایر نامداران قربانی نکرد. فدیه ی گاو و گوسفند هم در بالای اسب ممکن نیست. نگارنده می گوید نیاز و قربانی و پیشکش بردن نزد کسی بر پشت اسب و هتا رزم کنان، کاری است ممکن، چنانکه در همان یشت در مورد «زریر» می بینیم و اصولا پیشکش بردن دیگران هم در این یشت و یشتهای دیگر، بیشتر جنبه ی نمادی دارد و توس و دیگران نمیخواسته اند به تن خویش، اسب و گاو و گوسفند نزد ایزدبانو یا دیگر ایزدان ببرند.پس مساله، ریشه و شوند دیگری دارد که اکنون برای ما روشن نیست.
✅در ادبیات پارسی میانه (پهلوی) توس از پهلوانان و نامداران بزرگ و در شمار جاودانگان است. در شاهنامه توس پسر نوذر از شاهزادگان و سرداران و رزم آوران رده ی نخست و سپهبد زرینه کفش کیخسرو است و سرانجام نیز در شمار همراهان کيسخرو – هنگام رفتن کیخسرو از جهان - در زیر برف مدفون می شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر