آتش بزرگ كردن آیینی است که در روز اردیبهشت و ماه اردیبهشت امشاسپند برابر با جشن اردیبهشتگان و یا در جشن آذرگان در تقویم زرتشتی برگزار میشود.
اشه وهیشته یا ارديبهشت، دومین امشاسپند از ۶ امشاسپند ورجاوند است و در گسترش داد و راستی در گیتی کوشا است و مهم‌ترین نقطه‌ی اتصال آتش اورمزدی(شیدان‌شید) که نمودی از روشنایی بيكران خداوندی با این جهان مادی در آتشکده های زرتشتی است. پس این امشاسپند، موكل و پاسدار آتش‌ها در جهان ما نیز هست و از همين روی با فرارسيدن اين ماه اردیبهشت و روز اردیبهشت که جشن اردیبهشتگان و یا در روز آذر از ماه آذر که جشن آذرگان شکل می‌گیرد آيين «تش مس» توسط هیربدان و موبدان در آتشکده ها برپا مي‌شود.
روز ارديبهشت‌امشاسپند از ماه ارديبهشت، روز آذرايزد، روز سروش‌ايزد و ورهرام‌ايزد نیز سایر روزهایی هستند كه ما بهدینان باور داريم برای بزرگ كردن آتش، نيكو است.
در اوستای «برساد» چنين مي‌خوانيم: “به خشنودی ارديبهشت بلند و آذر و سروش و ورهرام.” گفتنی است که به هريك از امشاسپندان، سه ايزد منسوب است و اين ايزدها، ياوران و همكاران آن امشاسپند، به شمار مي‌آيند. آذر و سروش و ورهرام، سه ايزد منسوب به ارديبهشت‌امشاسپند و ياوران او میباشند. از این روی در ماه ارديبهشت و در روز ارديبهشت، روز آذر، روز سروش و روز ورهرام،
آيين «تش‌مس» را میتوان به جای آورد.
موبد مهربان فيروزگري درباره‌ي اين آيين، می‌فرمایند: «به هر روی همه‌ی زرتشتيان خود را در برابر روشنی و پابرجایی آتش آتشكده‌ها وظیفه داشته و هریک در تهيه‌ي خوراك آتش و هر آنچه در پيوند با آن آتش مقدس است، مسئول مي‌دانسته‌اند اما گهگاه پيش مي‌آمده كه توان خش و خیر را نداشته و بنابراين با به‌جا آوردن آيين «بزرگ كردن آتش»، باور بر اين بوده كه هرچه كوتاهي در نگهداری آتش كرده‌اند، جبران مي‌شود و زرتشتيان همواره ثواب برگزاري اين آيين را به
اندازه‌ی ساخت يك درمهر مي‌دانستند.»
چگونگی برپایی آیین تش‌مس:
براي برپایی چنين آييني، موبد از شب پيش از برپايي مراسم(گاه اُشهن)، خواندن «يسنا» را آغاز مي‌كند. يسنا بر آتش خوانده مي‌شود و اين آتش در
روز برگزاري آيين «تش‌مس»، به آتش آتشكده مي‌پيوندد.
اين آيين به سادگي و به زيبايي، امشاسپندان را به تصوير مي‌كشد.
٦آجر بر روي زمين چيده مي‌شود؛ يكي از آجرها بيرون از جايگاه آتش است و ٥ آجر
ديگر به ترتيب درون جايگاه آتش تا پاي آپریگون آتش درون آتشكده، چيده مي‌شوند.
بر روي هركدام از اين آجرها، دسته‌ای سرفت(ساقه‌های بلند گندم) مي‌گذارند و از آتشی كه درون آفریگونی(آتشدان كوچكی) است كه شب گذشته، موبد بر آن يسناخواني كرده‌است، بر اين سرفت‌ها، به ترتيب آتش مي‌نهند تا به آتش
مقدس آتشدان آتشكده برسند.
از آجر نخست آغاز مي‌كنند كه نماد نخستین امشاسپند(وُهومن یا وهمن) و یا پله‌ی نخست است؛ آتش از اين پله به كمك سرفت‌ها به پله‌ی بعدی یعنی ارديبهشت امشاسپند و پس
از آن به پله‌ي سوم يا شهريور امشاسپند، چهارم سپندارمزد امشاسپند و سپس پله‌ي پنجم، خورداد امشاسپند،
و بعد از آن به پله‌ي ششم يا امرداد امشاسپند منتقل مي‌شود و سرانجام به آتش آتشكده كه نماد اصلی و نقطه‌ی اتصال نور اورمزدی از روشنایی بي‌پايان(انغروچنگهه) است، مي‌رسد.
در اين آيين به ترتيب، ٦ گامی را كه به باور زرتشتيان، بايد يك به يك پشت سر گذاشته شود تا در ذات روشنايي بي‌پايان، محو شويم، به زيبايي به
نمايش درمي‌آيد. از انديشه‌ي نيك يا وهمن آغاز مي‌كنيم تا به بي‌مرگي يا امرداد كه پله‌ی ششم است رسیده و سرانجام به روشنایی بي‌پايان میپيونديم.
روانشاد موبد رستم شهزادی درباره‌ي آتش فرمودند: «ما زرتشتیان پروردگار را
«نورالانوار» یا «شیدان‌شید» می‌نامیم و بر این باوریم که هر نوری، ذره‌ای از روشنایی بیکران پروردگار است و یکی از مظاهر بی‌پایان اوست که به لطف و مرحمت او بهره‌ی آدمیان شده و هستی‌بخش‌ترین عنصر روی زمین است. گل‌ها،
درختان و گیاهان به سوی نور رشد می‌کنند و در نور، ادامه‌ی زندگی برایشان ممکن است. انسان نیز تنها در کنار نور می‌تواند به هستی خود ادامه بدهد.»
پس زرتشتيان با «تش مس» كردن بر اين باورند كه آتش وجودی خويش را نيرو ميیبخشند و با آن یگانه نور اورمزدی پیوند میدهند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر