۱۳۹۹ دی ۲۶, جمعه

"حجاب" در جهانبینی و فرهنگ زرتشتی چگونه است؟

 کیش زرتشتی درباره حجاب چه دیدگاه و باوری دارد؟ 

 


با درود و مهر. در این راستا، آنچه در سراسر آموزش‌های اشوزرتشت در گاتها بر آن پافشاری شده است، پاکی منش و اندیشه‌ی هر مَرتو (انسان) است. بیگمان اگر منش و اندیشه‌ی مرتویی پاک و نیک باشد، چشم و گوش او نیز به همان سان پاک خواهد بود. چنین کسی بیگمان به خود پَروانه (اجازه)‌ نخواهد داد که بی‌شرمانه از دیگران بخواهد که زیر بار پوششی سنگین و وادارِشی (اجباری) بروند تا او به چرایی ناپاکی منش و اندیشه‌ی خود، دچار سست‌سرشتی نگردد! از همین رو است که نه تنها در گاتها نَمارِشی (اشاره‌ای) به چنین چیزی نشده است، وانگَه (بلکه) دست‌کم تا آنجایی که من به خوانش و پژوهش در اوستا و نوشته‌های گوناگون پهلوی پرداخته ام، هیچ سخنی در این راستا پیدا نکرده ام! تنها در چند نمونه‌ی انگشت‌شمار، اندرزهایی درباره‌ی چگونگی پوشاک دیده ام. در اینباره، بخشی کوچک از دینکرد پنجم، ویژه‌ی این جُستار (مطلب) نگاشته شده است که می‌تواند نمود خوبی از چگونگی پوشش در فرهنگ ایرانی-زرتشتی باشد. در این بخش، نخست اینکه هیچ دگرگونگی‌ای (تفاوتی) میان زنان و مردان دیده نمی‌شود. دوم اینکه آنچه اندرز داده شده، با گفتاری بی‌هیچ وادارش بازگو شده است. و سوم اینکه آن اندرزها تنها دارای نکته‌هایی هَمادین (کلی) و بسیار خردمندانه درباره‌ی گزینشِ درستِ پوشش اند که می‌توانند همسو با نیازها و دانسته‌های تازه‌ی مرتوها دگرگون یا بروزرسانی شوند. از این رو، می‌توان گفت که آن نکته‌ها با ارزش‌های زرتشتی در گاتها نیز هماهنگ اند. در آن اندرزها، این سِپارِش (توصیه) ها انجام شده اند: 1- تا جای توان جامه‌های دینی -مانند کشتی- به تن کردن 2- تا جای توان برهنه نبودن و شرمگاه را نهفتن 3- تن را از سرما و گرما بازداشتن 4- بهره گرفتن یا نگرفتن از پیرایه (زینت) بر پایه‌ی داد (قانون) و آیین در هنگام کار و پیشه 5- تن را بی‌شَوَند (بی‌دلیل) زخمی نکردن 6- نپوشیدن جامه‌های نارَوامَند (غیرمعمول) یا جامه‌هایی که مرتو را ناشناخته می‌کند 7- گزند نرساندن به تن در هنگام کار 8- تن را پاک داشتن 9- تن را چابک نگاه داشتن. چنانچه می‌بینید، بیشترین چیزی که پیرامون پوشاک دارای مِهَندی (اهمیت) بوده است، پاکی و بی‌زیانی آن برای تن مرتو بوده است. همچنین در این پوشش، برای هیچکس -چه زن و چه مرد- بهره‌گیری از پیرایه‌ها ناروا داشته نشده اند. تنها مرزی نیز که برای اندازه‌ی پوشاک برنهاده شده، آن بوده است که از سویی تن برهنه نباشد و از سویی دیگر، آن پوشاک برای چابکی تن دشواری‌ای پدید نیاورد و مرتو را نیز ناشناخته نکند. هنگامی هم که بر رَوامَندی (معمول بودن) پوشش پافشاری می‌شود، می‌توان آن را در پیوند با سازگاری پوشش با فرهنگ بومی و نَفانی (ملی) دانست.

✍️بهدین تیرداد نیک اندیش

نقل از درگاه سرای زرتشت

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

جشن سپندارمزگان

#مردم ایران در تاریخ خود، کارنامه درخشانی را در زمینه ارج نهادن به جایگاه بلند زن از خود بر جای نهاده و امروز زنان ایرانی از اینروی بر خود م...