✅قیام ابومسلم را آغاز رستاخیز ملی ایران باید شمرد. نهضت او از تمایلات ضد عرب مایه گرفته بود. انگیزه او در این نهضت نیز برخلاف آنچه گفته اند تمایلات مذهبی نبود،شور وطنی و احساسات نژادی بود.بعضی سعی کرده اند او را شيعة آل علی قلمداد کنند. بی اعتنایی او را نسبت به منصور که سرانجام موجب هلاکتش گشت، نیز از همین رهگذر میدانند. اما آنچه از زندگی او برمی آید این اندیشه را به سختی رد می کند. حکایت هایی نیز که درین باب در کتاب ها آورده اند مجعول و بی اساس به نظر می رسد. رضایت و حتی اقدام او در قتل ابوسلمه که به تشیع متهم بود، تا اندازه زیادی احتمال شیعی بودن او را نفی می کند.
✅آیا تمایلات زرتشتی داشته است؟ درین باب جای اندیشه هست. با آن که در تبار و نژاد او اختلاف کرده اند، با آن که او را بعضی کرد و بعضی عرب نوشته اند، از خلال روایات به خوبی بر می آید که او ایرانی بود. نام ایرانی او را بهزادان و نام پدرش را ونداد هرمزد ضبط کرده اند. نسب نامه ای که برای او نوشته اند، او را از نژاد شیدوش پسر گودرز یا رهام پسر گودرز معرفی می کند. بعضی نیز وی را از فرزندان بزرگمهر شمرده اند. زندگی او در دوران کودکی و جوانی در تاریکی افسانه ها فرو رفته است. افسانه ها او را خانه زاد عیسی بن معقل عجلی شمرده اند و شاید تصور شیعی بودنش نیز از این جا سرچشمه گرفته باشد.
✅اما علاقه او به ایران و آیین قدیم ایرانیان، به طوری از کرده ها و گفته های او برمی آید که جای هیچ گونه تردید باقی نمی ماند.کوششی که او را در برانداختن بها فرید و پیروان او کرد به نظر می آید که برای زرتشتیان بیش از مسلمانان سودمند بوده است. همدردی شگفت انگیزی که در فاجعه سنباد با زرتشتیان نیشابور به زبان عربان نشان داد از علاقه او به آیین و نژاد دیرین خویش حکایت می کند. شورش ها و سرکشی هایی که کسانی مانند سنباد و استادسیس و مقنع به خون خواهی او برپا کردند از تمایلات زرتشتی او نشان می دهد.
✅بدین گونه او یک ایرانی بود، یک ایرانی نژاده که به آیین دیرین نیاکان خویش علاقه داشت و از این رو در محیط زندگی خود همه جا ظلم و تحقیر عربان مواجه گشته بود. خراسان و عراق دیار نیاکان خود را می دید که آز و بیداد تازیان چگونه آنها را عرضه ویرانی و پریشانی کرده بود. آشفتگی و شوریدگی روزگاری را که در آن مشتی فرومایه قدرت و شکوه خدایان یافته بودند به چشم خویش می دهد و دریغ می خورد. نومیدی و واماندگی مردمی را که هر روز به دنبال گردباد تازه ای در جستجوی حوادث می رفتند به دیدہ عبرت مینگریست و متأثر میشد.
📚#دوقرن_سکوت
📚#عبدالحسین_زرینکوب
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر