۱۴۰۰ آبان ۲۸, جمعه

📜جمشید در اوستا و فلسفه تاریخ بر بنیادگفتارهای ایرانی

 نام جمشید، در اوستا، «بیم خٔشَ اِتَ» ، از دو بهر «ببم»، و «ځش اَتِ» بر آمده است. بیم در همان زبان برابر با «همزاد» است، این واژه در زبان پهلوی بگونه «يم»، و در فارسی بگونه «جم» در آمد، و در برخی گویش های ایرانی هنوز بهمان روی، روان است، چنانکه در کرمان، دو فرزند همزاد را ایومولوه می خوانند، در زبان میناب و در چند بخش از تاجیکستان نیز چنین است. در بجستان خراسان واژه بگونه «جَمَملی»، و در زبان لری بویراحمدی، «جوموجومو» می خوانند.

خش إت، اوستایی که در زبان پهلوی بگونه «شیت» در آمد، و بفارسی «شید» خوانده می شود درخشش و تابناکی است، و بر رويهم این نام را می توان هنگام «همزاد تابندگی»، یا زندگی درخشان آریاییان پیشین یا هنگام خورشید در شمار آورد، چنانکه خورشید نیز بگونه «خُور» و «خش ات»،  خور درخشان است ! این هنگام در شاهنامه فردوسی چنین آغاز می شود:

گرانمایه جمشید فرزند اوی

 کمربست یک دل پراز پند اوی

جهان را فزوده بدوآبروی

فروزان شده تخت شاهی بدوی 

 «منم» گفت: «بافره ایزدی

همم شهریاری و هم موبدی،

 بدان را ز بد دست کوته کنم

 روان را سوی روشنی، ره کنم »




در فرگرد دویم وندیداد، داستانی زیبا از گفت وگوی اهورامزدا و جمشید آمده است، که در آن، جمشید پیمان می بندد:


من گیتی ترا آباد می کنم، من گیتی ترا پیش می برم، من سرپرست و نگاهبان و پاسبان گینی تو می شوم، در پادشاهی من باد سرد و گرم نخواهد بودن، و مرگ نخواهد بودن 

دفتر کهن مینوی خرده نیز از زمان جمشید چنین یاد می کند:

از جمشید خوب رمه پسر «ويونگهان» این سودها بود که شش سد سال برای همه آفریدگان اور مزد بی مرگی فراهم آورد. درد و پیری و پتیاره را از آنان دور کرده ..


📖داستان ایران، فریدون جنیدی، نشر بلخ، (به تلخیص این گفتار)

‍🔥🔥🔥🔥🔥🔥

برگرفته از درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

جشن سپندارمزگان

#مردم ایران در تاریخ خود، کارنامه درخشانی را در زمینه ارج نهادن به جایگاه بلند زن از خود بر جای نهاده و امروز زنان ایرانی از اینروی بر خود م...