جشن‌های اسفند ماه

 یکم اسفند/ اورمزد روز
جشن اسفندی و هدیه به زنان در نیاسرِ کاشان، شهر محلات، شهر اقلید و پختن آش اسفندی.
آغاز سال نو در تقویم محلی نطنز، ساوه و کاشان.
در فراهان معروف به آفتو_به_حوت(آفتاب در برج ماهی). همچنین جشن آبسالان/بهارجشن/جشن روباه به مناسبت روان شدن جویبارها و پدیدار شدن بهار. خجستگی دیدار روباه.
واژه آبسالان با آبشار و فشار آب‌ها در پیوند است. در متون کهن، هنگامِ این جشن به‌گونه‌های مختلفی آمده است که مانند بسیاری از دیگر دگرگونی‌ها ناشی از محاسبه زمان با تقویم‌های گوناگون و کبیسه‌گیری‌های متنوع بوده است.
همچنین روز جشنی بنام کوسه‌ سواری(کوسه برنشین). مراسم نمایشی خنده‌آور که توسط مردی کوسه‌رو که بر دراز‌گوشی سوار بوده برگزار می‌شده است. کوسه خـود را باد می‌زده و مردم به او آب می‌پاشیده‌اند.
.
پنجم اسفند/ سپندارمز روز
در بیست‌وپنجمین روز پس از جشن سده. #جشن_اسفندگان، جشنی در ستایش و گرامیداشت اسفند(سپندارمز). در اوستایی #سپته_آرمیتی، در پهلوی #سپندارمز به معنای فروتنی پاک و ورجاوند و بعدها یکی از اَمشاسپَندان. نگهبان و ایزدبانوی زمینِ سرسبز. جشن #سپندارمزگان(اسپندگان) روز گرامیداشت زنان در ایران باستان بوده و این روز به‌نام #مرد‌گیران که هدیه گرفتن زنان از مردان است. بجز این به‌نام روز جشن #برزگران(برزیگران به مناسبت سبزکنندگان زمین و سبز شدن زمین نیز خوانده شده است.
.
دهم اسفند/ آبان روز
جشن #وخشنکام در گرامیداشت رود #آمودریا(جیحون) بزرگ‌ترین رود سرزمین‌های ایرانی. این نام از بزرگترین شاخه آمودریا به‌نام رود #وخش برگرفته شده است. ابوریحان بیرونی #وخشنکام را فرشته جیحون می‌داند و می‌بایست با اناهیته(آناهید) این‌همانی داشته باشد.
.
نوزدهم اسفند/ فروردین روز
جشن #نوروز رودها، گرامیداشت، لایروبی و پاکسازی رودها، کاریزها و چشمه‌ها همراه با پاشیدن عطر و گلاب بر آنها.
.
بیستم اسفند/ بهرام روز
جشن #گلدان یا #اینجه، روز آماده‌سازی و کاشت گل‌ها و گیاهان در گلدان‌ها و نیز جشن #درخت‌کاری.
.
بیست‌وششم اسفند/ اشتاد روز
جشن #فروردگان، جشنی در یاد‌کرد و بزرگداشت روان و فُروهر(فَروَهَر) درگذشتگان در این روز و تا پایان سال. این نام به‌گونه‌های #فرورگان(فرودگان) نیز آمده است.
بیست‌ونهم یا سی‌ام اسفند/ مانتره سپند روز یا انارام روز (آخرین روز سال)
جشن پایان فصل زمستان و زمان #گاهنباری بنام #همسپت_مدم در اوستایی #همسپث_مئیدیه به معنای «برابری شب و روز / برابری سرما و گرما». همچنین هنگام جشن #اوشیدر در #سیستان به آرزوی فرا آمدن #سوشیانت. در این روز مردمان دختری را بر شتری آذین شده می‌نشانند و همراه با شادی و سرود او را برای آب‌تنی به آب‌های دریاچه هامون می‌برند. (سیزده‌بدر). گرامیداشت درگذشتگان در سُغد و امروزه نیز در بسیاری نواحی گوناگون. جشن #علفه در خمین، همراه با بردن علف‌های بیابانی به خانه و روشن‌کردن چراغی در همه اتاق‌ها.
زادروز زرتشت به روایت متن پهلوی گزیده‌های زاداسپرم (بخش سی‌ام و سی و یکم).
شامگاه آخرین روز سال در بسیاری از نواحی ایران بر بام‌ها آتش می‌افروزند.

آخرین چهارشنبه اسفند ماه که آخرين چهارشنبه سال نیز هست، جشن #چهارشنبه_سوری برگزار می‌گردد. جشن آتش و آتش افروزی.

نقل از درگاه ایرانیان زرتشتی