دهم امرداد ماه چهلمين روز از فصل تابستان است كه در ايران کهن اين روز را جشن می‌گرفتند و آن را جشن چله تابستان يا چله #تموز می‌ناميدند.
تموز در گاهشمار كهن ايرانی گرمترين ماه سال است.
#چله_بزرگ يكی از جشن‌های ايرانی بوده كه امروزه فراموش شده‌است اما در جنوب خراسان طولانی‌ترين روز سال را هنوز هم گرامی می‌دارند اما نه با آن اهميتی كه برای شب چله زمستان يا يلدا قايل هستند.
چهل يا چله تموز حدودا از اول تير ماه آغاز می‌شده و تا دهم امرداد ماه ادامه می‌يافته است.
معمولن آغاز اين چهل روز با بلندترين روز سال آغاز میشود.
معمولا روزهای اول تیر و یا روز سى‌ويک خرداد طولانی‌ترین روز سال در نیم‌کره شمالی است زیرا در این روز #خورشید نسبت به روزهای گزشته به اندازه بخشی از ثانیه بیشتر در آسمان باقی خواهد ماند.
این پدیده برای گذشتگان نیز شناخته شده بوده‌است در ایران #جشن_نیلوفر و یا چله تموز با این پدیده ارتباط داشته است و در قدیم علیرغم اینکه ابزارهای دقیق سنجش زمان وجود نداشت و تنها از چارتاقی‌ها و خانه فنجان یا ساعت آبی تا حدودی ساعت آفتابی استفاده می‌شد اما با همین ابزارهای ساده طولانی‌ترین روز سال و کوتاه ترین روز سال را با کمی اختلاف تعیین می‌کردند.
در سالنانه محلی بیرجند «چله بزرگ» تابستان از اول تیر ماه آغاز میشود و تا دهم امرداد ماه ادامه می‌یابد و «#چله_خرد» #تابستان از دهم امرداد آعاز و تا سی‌ام این ماه ادامه دارد. از اول دی‌ماه تا دهم بهمن ماه را «#چله_کلو»، از دهم بهمن ماه تا آخر این ماه را «چله خرد»می‌گویند.
در قدیم روزهای پس از نوروز را به دو چهل تقسیم می‌کردند چل روز اول که چله معتدل است و چل روز بعد که روزهای گرما است بعد از چله دوم چله تموز آغاز میشود. که داغ‌ترین روزهای سال است.
#جشن_چله_تابستان
#چله_تابستان
#چله_تموز
#جشن‌های_کهن_ایران‌زمین
#پاينده_باد_ايران
✍️دكتر #كورش_سالارى، مدرس تاريخ
تموز در گاهشمار كهن ايرانی گرمترين ماه سال است.
#چله_بزرگ يكی از جشن‌های ايرانی بوده كه امروزه فراموش شده‌است اما در جنوب خراسان طولانی‌ترين روز سال را هنوز هم گرامی می‌دارند اما نه با آن اهميتی كه برای شب چله زمستان يا يلدا قايل هستند.
چهل يا چله تموز حدودا از اول تير ماه آغاز می‌شده و تا دهم امرداد ماه ادامه می‌يافته است.
معمولن آغاز اين چهل روز با بلندترين روز سال آغاز میشود.
معمولا روزهای اول تیر و یا روز سى‌ويک خرداد طولانی‌ترین روز سال در نیم‌کره شمالی است زیرا در این روز #خورشید نسبت به روزهای گزشته به اندازه بخشی از ثانیه بیشتر در آسمان باقی خواهد ماند.
این پدیده برای گذشتگان نیز شناخته شده بوده‌است در ایران #جشن_نیلوفر و یا چله تموز با این پدیده ارتباط داشته است و در قدیم علیرغم اینکه ابزارهای دقیق سنجش زمان وجود نداشت و تنها از چارتاقی‌ها و خانه فنجان یا ساعت آبی تا حدودی ساعت آفتابی استفاده می‌شد اما با همین ابزارهای ساده طولانی‌ترین روز سال و کوتاه ترین روز سال را با کمی اختلاف تعیین می‌کردند.
در سالنانه محلی بیرجند «چله بزرگ» تابستان از اول تیر ماه آغاز میشود و تا دهم امرداد ماه ادامه می‌یابد و «#چله_خرد» #تابستان از دهم امرداد آعاز و تا سی‌ام این ماه ادامه دارد. از اول دی‌ماه تا دهم بهمن ماه را «#چله_کلو»، از دهم بهمن ماه تا آخر این ماه را «چله خرد»می‌گویند.
در قدیم روزهای پس از نوروز را به دو چهل تقسیم می‌کردند چل روز اول که چله معتدل است و چل روز بعد که روزهای گرما است بعد از چله دوم چله تموز آغاز میشود. که داغ‌ترین روزهای سال است.
#جشن_چله_تابستان
#چله_تابستان
#چله_تموز
#جشن‌های_کهن_ایران‌زمین
#پاينده_باد_ايران
✍️دكتر #كورش_سالارى، مدرس تاريخ
نقل از درگاه زرتشت و مزدیسنان
چله تابستان یا چله تموز، جشنی باستانی در سالنامه کهن ایران‌زمین.
دهم امرداد ماه چهلمین روز از فصل تابستان در سالنامه کهن ایرانیان روز ویژه‌ای بود که آنان این روز را جشن می‌گرفتند و آن را جشن چله تابستان یا چله تموز می‌نامیدند.
جشن چله تابستان، جشن نوروز بل، جشن نیلوفر، چله تموز، نیایشگاه نارکی، تمامی این اسامی حکایت از یک جشن بزرگ در میانه‌های فصل تابستان در ایران باستان را دارند.
زرتشتیان یزد ۱۲ تا ۱۶ امرداد ماه جشنی دارد که آن نیز در پیوند با آخر چله تموز است.
#سعدی_شیرازی شاعر نامدار ایرانی می‌سراید:
عمر برف است و آفتاب تموز
اندکی ماند و خواجه غره هنوز
ای تهی‌دست رفته در بازار
ترسمت پر نیاوری دستار.
یار ناپایدار دوست مدار
دوستی را نشاید این غدار
نیک و بد چون همی بباید مرُد
خُنک آنکس که گوی نیکی برُد.
.
تموز در گاهشمار کهن ایرانی گرم‌ترین ماه سال است. «چله بزرگ» یکی از جشن‌های ایرانی بوده که امروزه فراموش شده‌است اما در جنوب خراسان درازترین روز سال را هنوز هم گرامی می‌دارند اما نه با آن اهمیتی که برای شب چله زمستان یا یلدا قایل هستند.
چهل یا چله تموز حدودا از اول تیر ماه آغاز می‌شده و تا دهم امرداد ماه ادامه می‌یافته است. معمولن آعاز این چهل روز با طولانی‌ترین روز سال آغاز میشود.
طولانی‌ترین روز سال:
معمولن روزهای اول تیر و یا روز ۳۱خرداد بلندترین روز سال در نیم‌کره شمالی زمین است زیرا در این روز خورشید نسبت به روزهای گذشته به اندازه بخشی از ثانیه بیشتر در آسمان باقی خواهد ماند و روز را طولانی‌تر خواهد کرد. به دلیل اینکه سیاره زمین حول محور خود با درجه ۵/۲۳ در حرکت است طی روزی خاص از سال و با به حداقل رسیدن فاصله منطقه قطبی با خورشید این پدیده که به انقلاب تابستانی نیز شهرت دارد رخ می‌دهد و در برخی از سال‌ها این اتفاق ۳۰ خرداد برابر ۲۰ ژوئن رخ می‌دهد و در برخی سال‌ها ۳۱ خرداد و یا اول تیر ماه اتفاق می‌افتد.
این پدیده برای گذشتگان نیز شناخته شده بوده‌است در ایران #جشن_نیلوفر و یا #چله_تموز با این پدیده ارتباط داشته است و در قدیم با آنکه ابزارهای دقیق سنجش زمان وجود نداشت و تنها از چارتاقی‌ها و خانه فنجان یا ساعت آبی تا حدودی ساعت آفتابی استفاده می‌شد اما با همین ابزارهای ساده، طولانی‌ترین روز سال و کوتاه ترین روز سال را با کمی اختلاف تعیین می‌کردند. چهار سده پیش از زایش مسیح برای این روز تقویمی طراحی کرده بودند که با استفاده از نور خورشید زمان دقیق آن مشخص می‌شد
دهم امرداد ماه چهلمین روز از فصل تابستان در سالنامه کهن ایرانیان روز ویژه‌ای بود که آنان این روز را جشن می‌گرفتند و آن را جشن چله تابستان یا چله تموز می‌نامیدند.
جشن چله تابستان، جشن نوروز بل، جشن نیلوفر، چله تموز، نیایشگاه نارکی، تمامی این اسامی حکایت از یک جشن بزرگ در میانه‌های فصل تابستان در ایران باستان را دارند.
زرتشتیان یزد ۱۲ تا ۱۶ امرداد ماه جشنی دارد که آن نیز در پیوند با آخر چله تموز است.
#سعدی_شیرازی شاعر نامدار ایرانی می‌سراید:
عمر برف است و آفتاب تموز
اندکی ماند و خواجه غره هنوز
ای تهی‌دست رفته در بازار
ترسمت پر نیاوری دستار.
یار ناپایدار دوست مدار
دوستی را نشاید این غدار
نیک و بد چون همی بباید مرُد
خُنک آنکس که گوی نیکی برُد.
.
تموز در گاهشمار کهن ایرانی گرم‌ترین ماه سال است. «چله بزرگ» یکی از جشن‌های ایرانی بوده که امروزه فراموش شده‌است اما در جنوب خراسان درازترین روز سال را هنوز هم گرامی می‌دارند اما نه با آن اهمیتی که برای شب چله زمستان یا یلدا قایل هستند.
چهل یا چله تموز حدودا از اول تیر ماه آغاز می‌شده و تا دهم امرداد ماه ادامه می‌یافته است. معمولن آعاز این چهل روز با طولانی‌ترین روز سال آغاز میشود.
طولانی‌ترین روز سال:
معمولن روزهای اول تیر و یا روز ۳۱خرداد بلندترین روز سال در نیم‌کره شمالی زمین است زیرا در این روز خورشید نسبت به روزهای گذشته به اندازه بخشی از ثانیه بیشتر در آسمان باقی خواهد ماند و روز را طولانی‌تر خواهد کرد. به دلیل اینکه سیاره زمین حول محور خود با درجه ۵/۲۳ در حرکت است طی روزی خاص از سال و با به حداقل رسیدن فاصله منطقه قطبی با خورشید این پدیده که به انقلاب تابستانی نیز شهرت دارد رخ می‌دهد و در برخی از سال‌ها این اتفاق ۳۰ خرداد برابر ۲۰ ژوئن رخ می‌دهد و در برخی سال‌ها ۳۱ خرداد و یا اول تیر ماه اتفاق می‌افتد.
این پدیده برای گذشتگان نیز شناخته شده بوده‌است در ایران #جشن_نیلوفر و یا #چله_تموز با این پدیده ارتباط داشته است و در قدیم با آنکه ابزارهای دقیق سنجش زمان وجود نداشت و تنها از چارتاقی‌ها و خانه فنجان یا ساعت آبی تا حدودی ساعت آفتابی استفاده می‌شد اما با همین ابزارهای ساده، طولانی‌ترین روز سال و کوتاه ترین روز سال را با کمی اختلاف تعیین می‌کردند. چهار سده پیش از زایش مسیح برای این روز تقویمی طراحی کرده بودند که با استفاده از نور خورشید زمان دقیق آن مشخص می‌شد
چله تموز در خراسان:
خراسان یکی از جاهایی است که جشن چله تموز هنوز در آن کم و بیش وجود دارد. در تقویم محلی بیرجند «چله بزرگ» تابستان از اول تیر ماه آغاز میشود و تا دهم امرداد ماه ادامه می‌یابد و «چله خرد» تابستان از دهم امرداد آغاز و تا سی‌ام این ماه ادامه دارد.
در جنوب خراسان از اول تیر ماه تا دهم مرداد ماه را «چله تموز»، از دهم مرداد ماه تا آخر این ماه را «چله خرد»، از اول دی‌ماه تا دهم بهمن ماه را «چله کلو»، از دهم بهمن ماه تا آخر این ماه را «چله خرد» می‌گویند.
در قدیم روزهای پس از نوروز را به دو چهل تقسیم می‌کردند چل روز اول که چله معتدل است و چل روز بعد که روزهای گرما است بعد از چله دوم چله تموز آغاز میشود. که داغ‌ترین روزهای سال است.
جشن نیلوفر:
جشن نیلوفر به چله تموز ارتباط دارد. به روایت ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه زمان جشن نیلوفر ششم تیرماه (خردادروز از تیرماه) است. با توجه به شواهد دیگر به نظر می‌رسد که گل نیلوفر از نظر باورهای مردمی با خورشید و شاید با میترا/ مهر در پیوند بوده باشد. زمان شکوفایی سالانه گل نیلوفر (نیلوفر صحرایی و باغی) و نیز زمان شکوفایی روزانه آن با خورشید هماهنگ است. زمان گل دهی آن در چله تموز (طولانی‌ترین روز) و در روزها عمودی‌ترین تابش‌های خورشید و زمان شکوفایی روزانه گل نیلوفر نیز همراه با سپیده و برآمدن خورشید است و هر روز همراه با بردمیدن خورشید شکوفا میشود.
این ویژگی‌ها موجب شده بوده که نیلوفر و خورشید را از یک خاستگاه و در پیوند با یکدیگر به‌شمار آورند و گرامی‌داشت نیلوفر را گرامی‌داشت خورشید بدانند. خورشید پرستی از اولین ادیان بشری است و در دوران میترایی بگونه پر و بال یافته و گسترده در رسم‌های ایرانی نفوذ کرده‌است.
تاریخچه خواندنی و مراسم جشن چله تابستان:
پس از یورش تازیان مسلمان وحشی به ایران‌زمین جشن‌ها و آیین‌های ایرانی رفته رفته به فراموشی سپرده می‌شد اما مردم به دلیل علاقه فراوانی که به آیین‌های نیک خود داشتند در هر گوشه از ایران‌زمین به شکلی و در تاریخی متفاوت (تاریخ خورشیدی و برخی زرتشتی و شاهنشاهی) در گاهشمار و سالنامه‌های گوناگون و در دوران شاهان متفاوت برگزار می‌کردند تا بتوانند این سنت‌ها را پاسداری کنند.
این آیین که چله تابستان هم به آن می‌گویند پس از اسلام تازشگر تازیات در زمان دیلمیان که خود را وارث حکومت‌هایی مانند اشکانیان و ساسانیان و هخامنشیان می‌دانستند رونق گرفت و به‌نام نوروز بل میان مردم رواج پیدا کرد.
زمان این اقدام مبدا جدید سال‌شماری دیلمی شد که این مبدا، درست برابر است با روز دوشنبه هرمزد روز نخستین روز از سال ۵هزار و۴۵۴ باستانی یزدگردی قدیم و ۷۱هزار و ۸۲روز پیش از مبدا هجری شمسی است.
مراسم آغاز سال جدید نوروز بل بگونه متغیر وابسته به محل برگزاری و نحوه قراردادن پنج روز کبیسه بین سیزدهم تا هفدهم امرداد ماه برگزار میشود.
جشن نوروزبل از پیش از اسلام دد بوده است. این آیین از دیلمان آغاز شده و تا پای کوه دماوند امتداد دارد و به آن در استان گیلان سال دیلمی می‌گویند و با اختلاف ۱۲روز در استان مازندران نیز برگزار میشود و در آن ناحیه به تحویل سال تبری معروف است.
در زمان‌های قدیم بر این باور بودند که برافروختن آتش در نوروز بل موجب کاهش برف و سرما در زمستان میشود در اجرای این مراسم زیباترین لباس‌های خود را می‌‌پوشیدند و پس از برافروختن آتش، سال نو را به یکدیگر شادباش می‌گفتند.
مراسم جشن چله تابستون:
در این جشن ده مرد با کلاه و شولای گالشی به میدان می‌آیند و دورتا دور آتش می‌چرخند و نوازنده‌های محلی موسیقی را با شدت و شور می‌نوازند.
خورشید که در حال غروب باشد و زمان روشن کردن آتش فرا می‌رسد و هیزم‌های آغشته به نفت که شعله‌‌ور میشوند، مردم به آن نزدیک میشوند و همه باهم این شعر را می‌خوانند:
گروم گروم گروم بل با صدای پرهیبت
سوختن هیزم و برکشیدن شعله
نوروز ما و نوروز بل نوروز
ماه و شعله آتش نوروزی
نو سال ببی، سال سوسال
تازه باشد و سال روشنایی
نو بدی خؤنه واشو تازه باشد
و تازه شود و خانه آباد و با برکت
خراسان یکی از جاهایی است که جشن چله تموز هنوز در آن کم و بیش وجود دارد. در تقویم محلی بیرجند «چله بزرگ» تابستان از اول تیر ماه آغاز میشود و تا دهم امرداد ماه ادامه می‌یابد و «چله خرد» تابستان از دهم امرداد آغاز و تا سی‌ام این ماه ادامه دارد.
در جنوب خراسان از اول تیر ماه تا دهم مرداد ماه را «چله تموز»، از دهم مرداد ماه تا آخر این ماه را «چله خرد»، از اول دی‌ماه تا دهم بهمن ماه را «چله کلو»، از دهم بهمن ماه تا آخر این ماه را «چله خرد» می‌گویند.
در قدیم روزهای پس از نوروز را به دو چهل تقسیم می‌کردند چل روز اول که چله معتدل است و چل روز بعد که روزهای گرما است بعد از چله دوم چله تموز آغاز میشود. که داغ‌ترین روزهای سال است.
جشن نیلوفر:
جشن نیلوفر به چله تموز ارتباط دارد. به روایت ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه زمان جشن نیلوفر ششم تیرماه (خردادروز از تیرماه) است. با توجه به شواهد دیگر به نظر می‌رسد که گل نیلوفر از نظر باورهای مردمی با خورشید و شاید با میترا/ مهر در پیوند بوده باشد. زمان شکوفایی سالانه گل نیلوفر (نیلوفر صحرایی و باغی) و نیز زمان شکوفایی روزانه آن با خورشید هماهنگ است. زمان گل دهی آن در چله تموز (طولانی‌ترین روز) و در روزها عمودی‌ترین تابش‌های خورشید و زمان شکوفایی روزانه گل نیلوفر نیز همراه با سپیده و برآمدن خورشید است و هر روز همراه با بردمیدن خورشید شکوفا میشود.
این ویژگی‌ها موجب شده بوده که نیلوفر و خورشید را از یک خاستگاه و در پیوند با یکدیگر به‌شمار آورند و گرامی‌داشت نیلوفر را گرامی‌داشت خورشید بدانند. خورشید پرستی از اولین ادیان بشری است و در دوران میترایی بگونه پر و بال یافته و گسترده در رسم‌های ایرانی نفوذ کرده‌است.
تاریخچه خواندنی و مراسم جشن چله تابستان:
پس از یورش تازیان مسلمان وحشی به ایران‌زمین جشن‌ها و آیین‌های ایرانی رفته رفته به فراموشی سپرده می‌شد اما مردم به دلیل علاقه فراوانی که به آیین‌های نیک خود داشتند در هر گوشه از ایران‌زمین به شکلی و در تاریخی متفاوت (تاریخ خورشیدی و برخی زرتشتی و شاهنشاهی) در گاهشمار و سالنامه‌های گوناگون و در دوران شاهان متفاوت برگزار می‌کردند تا بتوانند این سنت‌ها را پاسداری کنند.
این آیین که چله تابستان هم به آن می‌گویند پس از اسلام تازشگر تازیات در زمان دیلمیان که خود را وارث حکومت‌هایی مانند اشکانیان و ساسانیان و هخامنشیان می‌دانستند رونق گرفت و به‌نام نوروز بل میان مردم رواج پیدا کرد.
زمان این اقدام مبدا جدید سال‌شماری دیلمی شد که این مبدا، درست برابر است با روز دوشنبه هرمزد روز نخستین روز از سال ۵هزار و۴۵۴ باستانی یزدگردی قدیم و ۷۱هزار و ۸۲روز پیش از مبدا هجری شمسی است.
مراسم آغاز سال جدید نوروز بل بگونه متغیر وابسته به محل برگزاری و نحوه قراردادن پنج روز کبیسه بین سیزدهم تا هفدهم امرداد ماه برگزار میشود.
جشن نوروزبل از پیش از اسلام دد بوده است. این آیین از دیلمان آغاز شده و تا پای کوه دماوند امتداد دارد و به آن در استان گیلان سال دیلمی می‌گویند و با اختلاف ۱۲روز در استان مازندران نیز برگزار میشود و در آن ناحیه به تحویل سال تبری معروف است.
در زمان‌های قدیم بر این باور بودند که برافروختن آتش در نوروز بل موجب کاهش برف و سرما در زمستان میشود در اجرای این مراسم زیباترین لباس‌های خود را می‌‌پوشیدند و پس از برافروختن آتش، سال نو را به یکدیگر شادباش می‌گفتند.
مراسم جشن چله تابستون:
در این جشن ده مرد با کلاه و شولای گالشی به میدان می‌آیند و دورتا دور آتش می‌چرخند و نوازنده‌های محلی موسیقی را با شدت و شور می‌نوازند.
خورشید که در حال غروب باشد و زمان روشن کردن آتش فرا می‌رسد و هیزم‌های آغشته به نفت که شعله‌‌ور میشوند، مردم به آن نزدیک میشوند و همه باهم این شعر را می‌خوانند:
گروم گروم گروم بل با صدای پرهیبت
سوختن هیزم و برکشیدن شعله
نوروز ما و نوروز بل نوروز
ماه و شعله آتش نوروزی
نو سال ببی، سال سوسال
تازه باشد و سال روشنایی
نو بدی خؤنه واشو تازه باشد
و تازه شود و خانه آباد و با برکت
پس از شعرخوانی همگی سال نو را به هم شادباد می‌گفتند.
گالشان لباس‌های کهنه خود شامل نمد، شولا و دیگر اضافاتی را که نمی‌خواستند برای سال بعد استفاده کنند در آتش می‌سوزاندند و به نوعی هم آتش را وسیله خبررسانی و هم جز سپنت‌های چهارگانه آفرینش می‌دانستند و در کنار آتش به ستایش اهورامزدا می‌پرداختند و از او برای سال جدید خواستار نیکی و شادی و برکت می‌کردند.
امروزه نیز ایرانیان زرتشتی در ۱۲ تا ۱۶ امرداد ماه به گونه‌ای دیگر به اجرای این جشن می‌پردازند و همه در یزد به نیایشگاه پیر نارکی می‌روند و با سرود و نیایش اهورامزدا را به فردید دادن مهر و نعمت و زندگی می‌ستایند و سرودهایی از اوستا را زمزمه کرده و به نیایش اهورامزدا(دانش بیکران هستی‌مند) خداوند جان و خرد می‌پردازند.
گالشان لباس‌های کهنه خود شامل نمد، شولا و دیگر اضافاتی را که نمی‌خواستند برای سال بعد استفاده کنند در آتش می‌سوزاندند و به نوعی هم آتش را وسیله خبررسانی و هم جز سپنت‌های چهارگانه آفرینش می‌دانستند و در کنار آتش به ستایش اهورامزدا می‌پرداختند و از او برای سال جدید خواستار نیکی و شادی و برکت می‌کردند.
امروزه نیز ایرانیان زرتشتی در ۱۲ تا ۱۶ امرداد ماه به گونه‌ای دیگر به اجرای این جشن می‌پردازند و همه در یزد به نیایشگاه پیر نارکی می‌روند و با سرود و نیایش اهورامزدا را به فردید دادن مهر و نعمت و زندگی می‌ستایند و سرودهایی از اوستا را زمزمه کرده و به نیایش اهورامزدا(دانش بیکران هستی‌مند) خداوند جان و خرد می‌پردازند.
یرانیان همواره رویکرد مثبتی به زاستا(:طبیعت) داشتند و پدیده‌های زاستاری(:طبیعی) را گرامی می‌داشتند، همانگونه که در جشن یلدا بلندترین شب سال را گرامی می‌داریم. در نواحی گوناگون خراسان بلندترین روزهای سال را گرامی می‌دارند. در سالنامه محلی بیرجند «چله بزرگ» تابستان از اول تیر ماه آغاز میشود و تا دهم امرداد ماه ادامه می‌یابد و «چله خرد» تابستان از دهم امرداد آغاز و تا سی‌ام این ماه ادامه دارد. در بخش سربیشه از اول تیر ماه تا دهم امرداد ماه را «چله تموز»، از دهم امرداد ماه تا آخر این ماه را «چله خرد»، از اول دی‌ماه تا دهم بهمن ماه را «چله کلو»، از دهم بهمن ماه تا آخر این ماه را «چله خرد» می‌گویند.
از سنت‌های گرامی داشت بسیاری از جشن‌های ایرانی، سنت با مزه آب پاشیدن بوده بگونه‌ای که حتا یک روز با نام جشن آب پاشونک به یادگار مانده است. در این روز مردم به دلیل یاد بود یک روز ویژه به یکدیگر آب می‌پاشیدند و اینگونه شادی خود را ابراز می‌کردند. این جشن در فراهان، اراک، محلات و دیگر نواحی ایران رواج داشته و دارد.
ایرانیان باستان نیلوفر را بسیار گرامی می‌داشتند. همانگونه که از آثار باستانی بدست آمده از تمدن با شکوه ایران باستان از جمله تخت‌جمشید، به این نماد زیبا بسیار بر می‌خوریم. خرداد روز (روز ششم) از تیرماه، جشنی است به نام «نیلوفر» و شاید به مناسبت شکوفا شدن گل‌های نیلوفر در آغازین روزهای تابستان باشد.
از جشن‌های بزرگ ایرانی که داستان دلکشی درباره تیشتر دارد و راهنمای سودمندی از دانش آسمان‌ها است. این روز پیوند عمیقی با استوره آرش کمانگیر هم دارد که نمایانگر فرهنگ فداکاری در راه میهن از هزاران سال پیش در ایران‌زمین می‌باشد. همچنین تیرگان نمودار فرخندگی «سیزده» در فرهنگی ایرانی می‌باشد.
در گاهشماری ایرانی سیزدهم هر ماه تیر روز نامیده میشود و جشن بزرگ تیرگان، در تیر روز از تیر ماه (سیزدهم تیر ماه) جای دارد. البته به دلیل تغییراتی که در گاهشماری نسبت به گاه شماری باستانی ایجاد شده است، برخی تیرگان را در دهم تیر امروزی گرامی می‌دارند.
از جشن‌های سغد باستان که یکی از مناطق ایرانی‌نشین بوده و همواره فرهنگ ایرانی در آن منطقه از جایگاه قابل توجه برخوردار بوده است. از بخش‌های مهم این منطقه می‌توان به سمرقند و بخارا اشاره کرد که بعد از اسلام پایگاه فرهنگ ایرانی شد
سغد باستان دارای گاهشماری ویژه خوده بوده که شباهت بسیار فراوانی با گاهشماری ایرانی داشته است. ماه چهارم آن پوساک (پوساکیچ) نام داشته است که بیرونی آن را بساکنج نوشته است و همزمانی با تیر ماه داشته است. بیرونی درباره روز پانزدهم این ماه می‌نویسد: روز عمس خواره است و از آنچه با آتش پخته شود اجتناب می‌نمایند.
✍️ #خردگان
بن‌مایه‌ها و یاری نامه‌ها:
– ابوریحان بیرونی، آثارالباقبه عن القرون الخالیه. ترجمه داناسرشت. تهران: امیر کبیر.
– هاشم رضی، گاهشماری و جشن‌های ایران باستان. تهران: فروهر
از سنت‌های گرامی داشت بسیاری از جشن‌های ایرانی، سنت با مزه آب پاشیدن بوده بگونه‌ای که حتا یک روز با نام جشن آب پاشونک به یادگار مانده است. در این روز مردم به دلیل یاد بود یک روز ویژه به یکدیگر آب می‌پاشیدند و اینگونه شادی خود را ابراز می‌کردند. این جشن در فراهان، اراک، محلات و دیگر نواحی ایران رواج داشته و دارد.
ایرانیان باستان نیلوفر را بسیار گرامی می‌داشتند. همانگونه که از آثار باستانی بدست آمده از تمدن با شکوه ایران باستان از جمله تخت‌جمشید، به این نماد زیبا بسیار بر می‌خوریم. خرداد روز (روز ششم) از تیرماه، جشنی است به نام «نیلوفر» و شاید به مناسبت شکوفا شدن گل‌های نیلوفر در آغازین روزهای تابستان باشد.
از جشن‌های بزرگ ایرانی که داستان دلکشی درباره تیشتر دارد و راهنمای سودمندی از دانش آسمان‌ها است. این روز پیوند عمیقی با استوره آرش کمانگیر هم دارد که نمایانگر فرهنگ فداکاری در راه میهن از هزاران سال پیش در ایران‌زمین می‌باشد. همچنین تیرگان نمودار فرخندگی «سیزده» در فرهنگی ایرانی می‌باشد.
در گاهشماری ایرانی سیزدهم هر ماه تیر روز نامیده میشود و جشن بزرگ تیرگان، در تیر روز از تیر ماه (سیزدهم تیر ماه) جای دارد. البته به دلیل تغییراتی که در گاهشماری نسبت به گاه شماری باستانی ایجاد شده است، برخی تیرگان را در دهم تیر امروزی گرامی می‌دارند.
از جشن‌های سغد باستان که یکی از مناطق ایرانی‌نشین بوده و همواره فرهنگ ایرانی در آن منطقه از جایگاه قابل توجه برخوردار بوده است. از بخش‌های مهم این منطقه می‌توان به سمرقند و بخارا اشاره کرد که بعد از اسلام پایگاه فرهنگ ایرانی شد
سغد باستان دارای گاهشماری ویژه خوده بوده که شباهت بسیار فراوانی با گاهشماری ایرانی داشته است. ماه چهارم آن پوساک (پوساکیچ) نام داشته است که بیرونی آن را بساکنج نوشته است و همزمانی با تیر ماه داشته است. بیرونی درباره روز پانزدهم این ماه می‌نویسد: روز عمس خواره است و از آنچه با آتش پخته شود اجتناب می‌نمایند.
✍️ #خردگان
بن‌مایه‌ها و یاری نامه‌ها:
– ابوریحان بیرونی، آثارالباقبه عن القرون الخالیه. ترجمه داناسرشت. تهران: امیر کبیر.
– هاشم رضی، گاهشماری و جشن‌های ایران باستان. تهران: فروهر
نقل از درگاه ایرانیان زرتشتی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر