۱۳۹۸ دی ۲۳, دوشنبه

دگرگونی اساسیِ اَشوزرتشت در ساختار اجتماعی

اَشوزرتشت نه تنها در ساختار فکری مردمان آنچنان تحولی ایجاد کرد که با آمدن او مسیر فرهنگی مردم ایران برای همیشه دگرگون و فرهنگی بی مانند در جامعه بشری پدیدارشد و مردمانی آن چنان نیک به جامعه انسانی تحویل داد که حتی دشمنان آنها نیز در وصف نیکی های اخلاقیشان لب به سخن گشودند <1> و به مردمی نمونه تبدیل شدند، که ساختارها و زیر ساخت های جامعه را نیز به کلی زیر و زبر کرد، آموزه های اشوزرتشت آنچنان انقلابی در جامعه پدید آورد که شکل زندگی مردمان را نیز دگرگون کرد.
رسالت زرتشت دعوت به کشاورزی، تولید، تمدن، عمران و یکجانشینی بود. او احتمالا نخستین منادی دگرگونی اقتصاد_ اجتماعیِ شبانی و تحول قبایل به زندگی کشاورزی باشد. به مرور و با پیدایش کشاورزی و طبقه کشاورز(روستا) مدنیت رُخ نمود، برای تهاجم اقوام بیابانگرد راه حل های دفاعی اندیشیده میشد.

باید برای آبادانی جهان کوشید و آن را بدرستی نگاهبانی کرد و به سوی روشنایی برد ( هات بند5)

اهورامزدا آنچه را از بد بدتر است به کسی دهد که به آبادانی جهان نکوشیده باشد (هات51 بند6)

پس هیچ یک از شما به آموزش دُروَند(دروغ کار، بد کنش) که خانمان و روستا و سرزمین را به ویرانی و تباهی میکشد گوش فرا مدهید (هات 31 بند18)

بدیهی است که جامعه سنتی با هرگونه تحولی می ستیزد و جامعه زرتشت هم از این قاعده مستثنا نبود، بنابراین زرتشت مدام در سرودهای خویش از آزار کوی ها و کَرپَن ها که روحانیون ادیان کهن آریایی بودند شکوه میکند.

ای مزدا ! به راستی آنان با این کردارها ، ما را می هراسانند، چرا که نیرومندانشان برای ناتوانان تباهی و ویرانی می آورند و با آموزه های تو دشمنی می ورزند. (هات 31 بند8)

این بند از گاتها ما را به سمت نکته ای عمیق سوق می دهد و این نکته همان تحولی است که دین زرتشتی در اندیشه ی دینی و ساختار جامعه ی هندو ایرانی(آریایی) پدید آورد. اشوزرتشت یک خدا به نام اهورامزدا<2> را به ربوبیتِ مطلق برگزید، عملی که برای نخسین بار در طول تاریخ بشریت صورت گرفت و به کلِ خدایان پنداری آریایی مُهر باطل زد و همه ی آنها را با عنوان دئیوه رَد کرد.
فرهنگ رجایی در این باره نوشته است: اعتراض به مذهب قدیم زمینه ای میگردد برای شکل و یا دسته کم ارائه و پیدایش توجیه نهاد سیاسی خاصی در شکل یک قدرت متمرکز در قالب نهاد پادشاهی. اما از سوی دیگر او جهانبینی قدیم را یک سره نابود نمیکند. بلکه به شکلی کاملا جدید بازتعریف میکند و روزآمد می نماید که به هنگام شود و تحولات دنیای جدید را برگیرد<3>
باور زرتشت و پیروان او به اهورامزدا در برابر دئوه ها (خدایان پنداری آریایی) که خدایان جنگاوری و پرجبروت هستند قرار میگیرد، زرتشت از این رو به اهورامزدا دل می بندد که برای او و پیروانش پیام آور صلح ، باروری، آبادی و اقتدار است، نه همچون دئیوه ها مبشر جنگ و غارت و دروغ.

من دین مزدا پرستی را باور دارم که جنگ را براندازد و رزم افزار را کنار گذارد (هات12 بند9)

سیر گسترش این اندیشه و ایدئولوژی باعث شد تا به تدریج شالوده ی فرهنگ و تمدنی بزرگ ریخته شود و قرنها پس از اشوزرتشت آنچنان تاثیری در جهان بگذارد که مانند آن را نمیتوان در جای دیگری جُست، تمدنی که از دل آن پادشاهانی چون کوروش و داریوش بزرگ و اردشیر بابکان و شاهپور نخست و انوشیروان ساسانی و... بیرون آمد. تمدنی که پناهگاه آرامش بخشی برای فلاسفه یونان<4> که از ظلم امپراتوری رُم فراری بودند و یهودیان و... شد، تمدنی که آوازه عدالت و مردم پروری و نیکی پادشاهانش حتی از دهان دشمنان شندیده شد، پادشاهانی که حتی خلیفه عباسی لب به عدالت و مردم پروری آنها گشود<4>. آری، این کاری بزرگ و خدمتی شکوهمند به تمدن بشر بود که تنها از عُهده ی مردی بزرگ و ذهنی شکوهمند مانند زرتشت بر می آمد، شخصیتی که تنها یکبار در تمدن بشری پیدار شد و مسیر بشریت را برای همیشه دگرگون‌کرد.

<1>  Herodotus,lx,109;Rawlinson,iii,170  و Lbid.,iii,518,524  و  Lbid.,170
<2>  واژه اهورامزدا از سه بخش تشکیل شده، اهورا= هستی مند یا هستی بخش و مز= بزرگ یا بی کران و دا= دانش یا دانایی
<3>   تحول اندیشه سیاسی... برگه 73
<4>   آثارالباقیه ابوریحان بیرونی ترجمه اکبرداناسرشت برگه 51
پژوهش: اردوان فرخ
🔥🔥🔥
نقل از درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

جشن سپندارمزگان

#مردم ایران در تاریخ خود، کارنامه درخشانی را در زمینه ارج نهادن به جایگاه بلند زن از خود بر جای نهاده و امروز زنان ایرانی از اینروی بر خود م...