از بیش ۱۷سده پیش از زایش ماناک نزدیک به ۴۰ سده پیش ، یکم دی ماه را با نام «روز خور» (خورشید روز) یا «خرم روز» می‌شناسند؛ روزی که خورشید دوباره پس از بلندترین شب سال می‌تابد و باز به دنیا زندگی می‌بخشد .
در ماه دی چهار بار جشن دیگان در روزهای اورمزد، دی به آذر، دی به مهر و دی بدین برگزار می‌شود، که از همه والا تر جشن روز اورمزد می‌باشد. این روز در ایران باستان که نخستین جشن دیگان است به نام “اورمزد و دی ماه خرم روز” نامیده شده است.
در این روز پادشاه‌هان و والیان، دیدار همگانی با مردم می‌داشتند.
همچنین میان ایرانیان باستان ، در کنار این که همیشه شب یلدا جایگاه ویژه ای داشته و همیشه با مراسم‌های ویژه اش برگزار می‌شده است ، ولی همیشه ترسی از شب در میان باستانیان بوده است ، ترس از بلندترین شب سال ، ترس از تاریکی، بیشتر از همیشه و ترس از این که دیگر خورشید نتابد . آن‌ها برای اینکه این ترس را فراموش کنند خود را با کارها و مراسم‌های شب یلدا سرگرم می‌کردند و دور خویشان و دوستان گردِ هم می‌شدند تا از سختی این ترس کم شود. حال که بلندترین شب سال را تا پگاه در کنار هم سپری کرده اند ، پگاه روز پس از آن ، ماناک پگاه روز یکم دی ماه ، را «روز خور» یا «دی گان» می‌نامیدند و آن را بیکاری/فرویش(تعطیل) می‌کردند و خستگی بیداری شب گذشته را از تن به در می‌کردند.
این بیکاری به این فرنود نبوده که بخواهند به گفته ی امروزی‌ها از زیر کار در بروند همانا فرنودی بسیار شگفت داشته‌اند. فرنودشان هم این بوده که خستگی که از شب گذشته برای گذران شب یلدا بر هستیِ شان مانده است، مایه ی این نشود تا در کارهای روزانه‌شان هنایش بد بگذارد، مایه ی بدرفتاری با دیگران شود و یا هتا مایه ی دروغی گفته شود، اگرچه در اندازه ی یک دروغ کوچک، آن هم در روز زایش دوباره خورشید.
همچنین در برخی از کتاب های تاریخی آمده است که روز یکم دی ماه یا همان «روز خور» روز برابری و برادری و دادگری مردمان بوده است. در این روز همه ی مردم، چه شاهان و همگان همه جامه ای ساده‌ای به تن می‌کردند تا همه در نگر یکسان و برابر به نگر برسند. هیچ کس در این روز پروانه دستور دادن به کسی را نداشت و هر کس هر کاری را انجام می‌داد از روی میل و خواسته ی خودش انجام می‌داد نه آن که بخواهد دستور کسی را اجرا کند. همچنین در این روز کارهایی مانند جنگ و خونریزی، شکار در اندازه ی کشتن یک مرغ یا گوسفند ناروا بوده و به سختی از انجام آن‌ها دوری می‌شده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر