۱۳۹۸ بهمن ۲۵, جمعه

پیرانگاه‌ها

شش جایگاه به نام پیر یا پیرون (نیایشگاه، زیارتگاه) در یزد و شهرهای پیرامون آن از دیرباز به یادگار مانده است. (پیر سبز چک‌چکو، پیر هریشت، پیرنارکی، پارس بانو، پیر نارستانه و ستی پیر)

 باور سنتی برخی از زرتشتیان بر این است که اینان جایگاه ناپدید شدن و جان باختن دختران یا نزدیکانی از خانواده یزدگرد سوم، پادشاه پایان دوران ساسانی بوده که به هنگام حمله‌ی تازیان به ایران، همه فرار کرده و هریک به سویی پناه برده و در دامنه کوهی از دیده پنهان گشته اند که اکنون جایگاهی سپند مقدس به شمار می آیند. روشن اندیشان زرتشتی این باور را به چند دلیل نمی پذیرند.
 چنانچه نیاز باشد تا آرامگاه یادبودی برای بزرگان و نام آوران باستانی به یادگار مانده باشد تا بر او آفرین گفته شود همانا کسانی مانند: آریوبرزن، رستم فرخزاد، مازیار کارن، بابک خرمدین، آرش کمانگیر و...باید باشد که با فداکردن جان خویش در پی سرافرازی ایران ایستادگی کردند.

 چرا این نیایشگاه ها تنها در یزد جای گرفته اند با نگرش به این که شکست ساسانیان و فرار بازماندگان دوران یزدگرد، از تیسفون بوده که چندین کیلومتر از این استان  دور است چگونه در همان نزدیکی ها به کوه پناه نبرده اند.
 واژه ای "پیر" یادآور گام  فرجام پدیده عرفان در آیین مهر بوده است. چنین نیایشگاه هایی به نام پیر در شهر های دیگر نیز یافت می شود. بی بی شهربانو در شهر ری و پیر شالیار در کردستان که همانند آنهاست به ویژه اینکه همه در دامنه کوه و کنار چشمه آب برپا شده اند که یادآور زایندگی آناهیتا، ایزد بانوی پاک می باشند و به سوی خاور شرق بناشده تا پیروان آیین مهر پس از سپیده بامدادی و زایش مهر به نیایش بپردازند.


  پیشینه‌ی نیایشگاه و پیرهای زرتشتی در یزد با نگرش دانش زمین شناسی به هزاران سال پیش از دوران ساسانی بر می گردد  بنابراین اززمان ساسانی پدیدار نشده اند.

در هیچ نوشته از تاریخ نیامده که یزدگرد سوم به هنگام فرار از تیسفون دختر و فرزندانی جوان و توانا داشته باشد تا بتوانند از مرز باختری ایران تا میان کشور (استان یزد) را پیموده باشند.
در نوشته ها آمده که یزد گرد سوم به هنگام جان باختن اندکی بیش از بیست سال داشته است. چگونه می تواند چند دختر بزرگ نیز از خود داشته باشد که هریک اسب سواری ماهر بوده تا اینهمه کوه ودشت را تا یزد پیموده باشند.

باور دانش پسند این است که پیر ها، هریک نیایشگاه های مهر و ناهید بوده اند. مهر و آناهیتا، پس از زرتشت نیز همچنان ارزشمند بوده، زیرا سرودهای سپند مهر یشت و آبان یشت همچنان در اوستا به یادگار  مانده است. زرتشتیان هیچگاه مزار کسی را هرچند نام آور باشد، جایگاهی سپند ندانسته اند تا بر آن راز و نیاز کنند.

 پیرانگاه ها جایگاهی با ارزش برای گرد هم آیی ، نیایش، دیدار وآشنایی همگانی، داد و دهش، رایزنی برای رسیدن به زندگی بهتر وداشتن شادمانی گروهی بوده که همچنان پایدار مانده است.
واژه "پیر" به عارفان در ایران باستان می گفتند. پیر نام نخستین انسان کیومرث است. واپسین گام در رازوری آیین مهر نیز "پیر" نامیده می شود.

 در سبزوار به پدر، «پیر - پی یر» و به مادر «مار» می گویند. کیومرث نخستین رهبر، پیشوا و مرتو بوده است. نامهایی مانند پیر سر، پسر و مش (نه مشی) اشاره به کیومرث است. مش و مشا، اندیشه اهورایی و انسان مشایی اشاره به مرتوی خردمند و عارف در باور ایرانیان باستان بوده است.

ایران ویج جایگاه رازوری، حکمت (:فلسفه) از آغاز آفرینش بوده است.
در سبزوار جای های زیادی به نام پیر وجود دارد مانند: پیر استیر، پیر گردون، پیر حاجات و کوه پیر است.
نزدیک به سده چهارم میلادی برخی از آتشکده ها و پرستش گاه  آناهیتا،  جای خود را به کلیساهای ترسایی داده اند.

بناهایی برگرفته از نام دختر همگی به آناهیتا وابسته بوده اند. اکنون نیز آناهیتا و ناهید نام دختران است. پل دختر در شمال خوزستان نیز پل آناهیتا است. دژ (:قلعه) ها و بناهای دختر که آثار آن به فراوانی در گوشه و کنار ایران پابرجاست یادگار پرستش آناهیتا است.
در سبزوار که جایگاه نخستین پرستش آناهیتا بوده بناهای فراوانی بدین نام برجای مانده است مانند: قلعه دختر در آریان، قلعه دختر بهمن آباد، مشکان، غار چهل دختران کمیز؛

 برگرفته از نسک ایران ویج خاستگاه گرین ویج
🔥🔥🔥🔥🔥🔥
نقل از رگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

جشن سپندارمزگان

#مردم ایران در تاریخ خود، کارنامه درخشانی را در زمینه ارج نهادن به جایگاه بلند زن از خود بر جای نهاده و امروز زنان ایرانی از اینروی بر خود م...