#اهریمن پارسی شده واژه #اَنگرَه_مینو در اوستا و بینش #اشوزرتشت می‌باشد که به معنی منش ویران‌ساز و اندیشه پلید است. بنابراین اهریمن ساختار مادی ندارد که بتوان همانند یک #بُت آن را شکست داد و نابود کرد و نیز جانداری نیست که بایستی با آن پیکار کرد.
بینش اشوزرتشت به دو گوهر همزاد و ناهمگون(:متضاد) اشاره کرده است که در سراسر هستی پویا و پایدار شده است. فرآیند این دو گوهر که هیچ‌کدام بد و زیان‌بخش نیستند، سبب پیدایش شب و روز، سیاهی و سپیدی، گرما و سرما، کشش و رانش، و همانند آنها در زندگی همه شده است.
فلسفه زرتشت یادآوری می‌کند که این دو گوهر همزاد و ناهمگون پیوسته در ذهن و اندیشه مَرتوگان(:بشر) نیز خودنمایی خواهند داشت. بنابراین مَرتویی(:انسانی) که برپایه خرد، از دانش و آگاهی بهره‌مند باشد با اراده خویش به هر هنگام در اندیشه‌اش #سپنت_مینو منش آبادگر و سازنده برگزیده خواهد شد و آنکه از خرد رسا بهره نگیرد، اندیشه‌اش به #انگره_مینو روی خواهد آورد. این انسان زاینده و آفریننده اهریمن بوده و کژاندیشی را به گفتاری نادرست و کرداری ناشایست تبدیل خواهد کرد.
آشکار است که پروردگار بینش زرتشت که اهورامزدا به معنی دانایی و آگاهی بیکران در این هستی است هیچ‌گاه آفریننده اهریمن نیست بنابراین اهریمن باور ایرانیان با شیطان و ابلیس در باور اعراب با یکدیگر یکی نیستند.
در نیایش #مَزدیَسنان و بخش اوستای کُشتی ۳بار شکسته اهریمن باد گفته می‌شود و نیایش کننده با تاکید با اندیشه خود پیمان می‌بندد تا کژاندیشی را برخود راه ندهد و #انگره_مینو(منشِ ویرانگر) را در باور خویش شکست دهد.
در دنباله همین نیایش آنگاه که #کُشتی بر کمر بسته می‌شود نیز برای نابودی اهریمن در اندیشه خویش چنین از اوستا می‌سراید:
«خشنَه اُترَه. اَهورَه مَزدا.
تَرویی دیتی. اَنگرَهه مَن یِه اوش.
هَیتیاوَرشتام. هیَت وَسنا.
فرَه شوت مم. ستَه اُومی. اَشِم»
برگردان:
به خشنودی اهورامزدا، اهریمن را در پرتو اشا و با انجام کارهای نیک خود، ناپدید خواهم کرد.
آری #اَنگره_مینو که در گویش پارسی به آن #اهریمن گفته شده است به معنی منش ویران‌ساز و کژاندیشی است که در پی برخورد دو نیروی همزاد و ناهمگون در نهاد انسان پدیدار می‌شود. بنابراین پدیدآورنده(:خالق) اهریمن، خداوند نیست بلکه این پدیده ویران‌ساز، تراوش یافته ذهن آدم‌هاست که از دانایی بهره ندارند و از احساس ناپاک و پندارهای نادرست بهره می‌گیرند. آنکه از دانایی بهره گرفته باشد به‌جای #انگره_مینو که اندیشه تباه کننده است منش پاک و سازنده #سپنت_مینو را در نهاد و باور خود پدیدار خواهد ساخت. بنابراین آفریدگار(:خالق) نیک اندیشی و بد اندیشی، هر دو انسان است یکی نیک اندیش را و دیگری بد اندیشی را گزینش کرده است.
پس فروزه #اهریمنی در برابر #سپنت_مینو قرار گرفته است. اهریمن نه در برابر #اهورامزدا جای دارد و نه روبروی کسی دیگر ایستاده است. اهورامزدا که دانایی و آگاهی بیکران هستی‌مند است آفریدگار همه نیکی‌ها در هستی می‌باشد چون از فروزه دانایی به‌جز نیکی تراوش نخواهد شد. از این سرچشمه دو گوهر همزاد و ناهمگون که هر دو نیروی مورد نیاز فرآیند هستی می‌باشند پدیدار شده است، «مثبت و منفی»،«کشش و رانش»،«تز و آنتی‌تز»،«کنش و واکنش»،«گرمی و سردی»،«سیاهی و سپیدی» نمونه‌هایی از این دو فروزه می‌باشند که هیچ‌کدام بد آفریده نشده‌اند.
#انگره_مینو(اهریمن) اندیشه ویرانگر كه سرچشمه آن تراوش فكری انسانِ كژاندیش است.
#انگره_مینو را گاهی انسان که از خرد رسا بهره ندارد و تنها به احساس ناپاک خویش وابسته است با اراده، آن را در رفتارش پدیدار خواهد ساخت.
بدین‌روی آشکار است که آفریننده اهریمن، پرودگار بینش اشوزرتشت اهورامزدا نیست و ناگفته پیداست که با شیطان و ابلیس در اسلام که خداوند از پیدایش آن آگاهی داشته است، همخوانی ندارد.
آشکار است که انسان دانا در اندیشه و باور خود، دو گوهر همزاد، نیکی و راستی را پویا می‌سازد چون وی از خردِ رسای خویش بهره گرفته است.
گفتنی است در بینشِ اشوزرتشت، هنجار هستی تنها بر راستی(اَشا) استوار است و آنکه اجازه نمی‌دهد تا #انگره_مینو(اهریمن) به اندیشه‌اش راه یابد هیچ‌گاه به دنبالِ دروغ که آزار دهنده و آسیب رسان است، نخواهد رفت. از آنجا هم که هنجارِ هستی بر راستی استوار شده، آنکه خود را پیرو اندیشه اشوزرتشت می‌داند از دروغِ مصلحت‌آمیز نیز پرهیز خواهد کرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر